O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 3,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet218/322
Sana31.12.2021
Hajmi3,37 Mb.
#252465
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   322
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

Xulq-atvor 
shakllari 
Butun umr 
davomi 
dinamik 
Noeksperimental  
Maktabgacha va  
 
maktab yoshi 
Shaxs sifatlari va 
 xususiyatlari 


 
147 
soxibiga aylana olmaydigan  xayvon bolasidan  fark kiladi. Shunday kilib,  yukorida aytilganlar orkali chakalokning 
inson  zotiga  mansubligi  tasdiklanadi  va  fakat  individ  tushunchasida  kayd  etiladi  (bundan  farkli  ularok,  xayvon 
bolasi dunyoga kelishi bilanok va xayotning oxiiga  kadar jonzot deb yuritiladi). "Individ" tushunchasida kishining 
nasl-nasabi  xam  mujassamlashgandir.  Yangi  tugilgan  chakalokni  xam,  katta  yoshdagi  odamni  xam,  mutafakkirni 
xam,  akli  zaifni  xam,  yovvoyilik  boskichidagi  kabilaning  vakilini  xam,  madaniyatli  mamlakatda  yashayotgan 
yuksak bilimli kishini xam individ deb xisoblash mumkin. 
 
Shunday  kilib,  konkret  individ  deb  ataganda  biz  juda  kup  narsalarni  aytgan  bulamiz.  Aslini  olganda,  bu 
bilan uning potensial ravishda inson ekanligi aytilgandir. Uning bundan keyingi va xatto juda xam umumiy tarzdagi 
ta'rifi  fazilatlarini  bayon  etilishi  va  izoxlanishini  takozo  kiladi.  Bunday  fazilatlarsiz  u  fakat  boshkalarga 
uxshamaydigan  emas,  balki  ular  kabi  xarakat  kilmaydigan,  fikrlamaydigan,  iztirob  xam  chekmaydigan,  jamiyat 
a'zosi  sifatida, tarixiy jarayonning ishtirokchisi  sifatida sosial alokalarga jalb xam etilmagan real  kishi emas, balki 
demografik  ma'lumotnomalardagi  jonsiz  birlik  xolida  koladi,  xolos.  Individ  sifatida  dunyoga  kelgan  kishi  aloxida 
sosial  fazilat  kashf  etadi,  shaxs  bulib  yetishadi.  Individ  xali  bolaligidayok  tarixan  tarkib  topgan  ijtimoiy 
munosabatlar  sistemasiga  jalb  etiladi.  U  bu  sistemani  allakachon  tayyor  xolda  uchratadi.  Kishining  jamiyatdagi 
bundan keyingi rivojlanishi munosabatlarning shu kadar chigalliklarini vujudga keltiradiki, bu xol uni shaxs sifatida 
shakllantiradi. 
 
Psixologiyada individ tomonidan amaliy faoliyat va munosabat jarayonida xosil kilinadigan xamda ijtimoiy 
munosabatlarning  individga  ta'sir  utkazish  darajasi  va  sifatini  belgilaydigan  sistemali  tarzdagi  sosial  fazilat  shaxs 
tushunchasi bilan ifoda etiladi. 
 
Individning  aloxida  sosial  fazilati  sifatidagi  shaxsning  uzi  nimaq  Eng  avvalo,  agar  biz  shaxs  individning 
fazilati  ekanligini  tan  oladigan  bulsak,  bu  bilan  biz  individ  va  shaxsning  birligini  tasdiklagan  va  ayni  paytda  bu 
tushunchalarning  bir-biriga  uxshashligini  inkor  etgan  bulamiz  (misol  uchun,  yoruglikni  sezuvchanlik  
fotoplenkaning  xususiyati  xisoblanadi, lekin  fotoplenka-bu  yoruglikni sezuvchanlik,  yoki  yoruglikni  sezuvchanlik-
bu  fotoplenka  degan  ma'noni  anglatmaydi).  "Shaxs  va  individ"  tushunchalarining  bir-biriga  uxshashligini  barcha 
yetakchi  sovet  psixologlari  -  B.G.Ananyev,  A.N.Leontyev,  B.F.Lomov,  S.L.Rubinshteyn  va  boshkalar  inkor 
etishadi. 
 

Download 3,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   322




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish