O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi

§. Arifmetik amallarni bajarish algaritmlarini mustahkamlashga oid dars ishlanmalari

Bu yerda o’quvchilarning matematika darslariga qiziqishlarini oshirishga yo’naltirilgan zamonaviy dars ishlanmalaridan namunalar keltiramiz.

2 – sinflar uchun amallarning bajarilishi tartibiga doir dars ishlanma Mavzu: Qo’shish amali.

Darsning maqsadi: O’quvchilarga qo’shish amalini o’rgatishda didaktik o’yinlardan foydalangan holda ularning sonlarni tez qo’shish, qo’shish amaliga oid terminlarni mustahkamlash, sonlarni va ifodalarni taqqoslay olish qobiliyatlarini rivojlantirish. Al-Xorazmiy tomonidan tavsiya etilgan algoritmlar haqida ma’lumotlar berish.

Darsning borishi

1. 
   Tashkiliy qism
   

Bugungi matematika darsini o’tkazishda bizga ertak qahramonlari yordam beradi. Ular yordamida biz sonlarni qo’shish, ifodalarni va tengsizliklarni tuzish va yechish bilan shug’ullanamiz. Bunda bobokolonlarimiz al-Xorazmiy merosidan foydalanamiz.

2. 
   Qo’shish yordamida ifodalarning qiymatini toping.
   

Har bir o’quvchi Buratinodan kartochka oladi. Siz 2 minut davomida topshiriqni bajarishingiz kerak.

1 - topshiriq	2 – topshiriq
2+3=	1+8=
8+1=	4+1=
3+3=	7+2=
5+1=	2+6=
4+2=	2+2=
4+3=	1+3=
4+4=	3+2=
3+6=	6+3=
5+2=	5+4=

Jadvallar doskaga qarab tekshiriladi.

Bunda o’quvchilarga umumiy savol beriladi: bu yozuvlarni bir so’z bilan nima deb atash mumkin:

O’quvchilar javobi:

Ifodalar, tengliklar. Yana savol:

Bu ifodalarga diqqat bilan qarang, ular orasida tenglari bormi? Ularni ayting. Bu yerda qo’shishning qanday xossasidan foydalandik (j: o’rin almashtirish). O’quvchilar xor bo’lib javob berishadi:

Qo’shiluvchilarning o’rni almashtirilsa yig’indi o’zgarmaydi.

Endi 2+3 ni har xil usul bilan o’qing.

3. 
   Daftarda ishlash.
   

Bu topshiriqni bizga ibn Xattob tayyorladi. Arifmetik didaktik (har bir o’quvchi o’z daftariga faqat javoblarni yozadi, bitta o’quvchi doskada yashirincha ishlaydi)

• 
  7 va 9 orasidagi sonni yozing
  
• 
  4 va 6 dan oldingi sonni yozing.
  
• 
  5 va 6 dan keyin keladigan sonni yozing
  
• 
  2 sonidan chapda turadigan sonni yozing
  
• 
  7 sonidan o’ngida turadigan sonni yozing
  
• 
  2 va 4 sonlar yig’indisi va 4+2 sonlar yig’indisini toping
  
• 
  birinchi qo’shiluvchi 3, ikkinchi qo’shiluvchi 5 yig’indini toping
  

–6 ga 3 ni qo’shing

• 
  3 plyus 4 nimaga teng (javoblar: 8, 3, 7, 1, 8, 6, 8, 9, 7) (javoblar doskadagi yozuvlarga qarab tekshiriladi).
  

Tengsizliklarniyeching.

Endi Aldar ko’saning topshirig’ini bajaramiz.

Ifodalar orasiga «katta» yoki «kichik» belgilarni qo’ying.

62, 71, 2+26+1, 2+5+3, 5+3+3, 3+48+1, 3+4+5, +17+1,

5+47+1, +27, 2+23+

O’quvchilar bir-birining javoblarini tekshiradi. Yakun: baholar qo’yiladi.

–Darsda sizga nima yoqdi?

–Kim o’z ishidan qanoatlandi? O’quvchilar o’z ishlarini muhokama qiladi