O’zbekiston respublikasi оliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



Download 424,8 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/33
Sana11.01.2022
Hajmi424,8 Kb.
#339171
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Bog'liq
leksik grammatik mano va uning badiiy tarjimada ifodalanishi

I



Birinchi bob   

1.1. Leksik ma‘no haqida 

1.2. Grammatik  ma‘no haqida 



         II. Ikkinchi bob

   


2.1. Badiiy  adabiyotlar  tarjimasi  muammolari

 

2

.

2. Badiiy  tarjimada  leksik-grammatik  vositalar  va ularning   

        tarjima   muammolari 

2.3. Badiiy  adabiyotlar  tarjimasida  leksik-grammatik  muammolar 

          III. Xulosa 

          IV. Foydalanilgan adabiyotlar 



 

 

- 4 - 



- 4 - 

KIRISH 

Mavzuning  dolzarbligi

.

  Ajdodlarimizning  asriy  orzu-armonlari  ro‘yobga 

chiqayotgan  istiqlol  yillarida  boshqa  sohalar  qatori,  umummilliy  masala  bo‘lmish 

ta‘lim  tizimini  isloh  qilish  va  rivojlantirish,  shu  jumladan,  maktab  ta‘limini 

taraqqiy  ettirish  ishlariga  ham  davlatimiz  rahbari  doimiy  e‘tibor  va  g‘amxo‘rlik 

ko‘rsatib  kelmoqda.  Qisqa  davrda  soha  ravnaqi  yo‘lida  zarur  huquqiy,  ilmiy-

uslubiy  va  moliyaviy  sharoitlar  yaratildi.  Chunki  kelajagimiz  poydevori  maktabda 

bunyod  etiladi.  Ulug‘  vatandoshlarimizdan  biri  ta‘kidlaganidek,  maktab  — 

taraqqiyotning  boshlang‘ichi, madaniyat  va saodatning kalitidir. 

O‘zbekiston  Respublikasining  «Ta‘lim  to‘g‘risida»gi  Qonuni  va  «Kadrlar 

tayyorlash  milliy  dasturi»

1

  talablarini  bajarish  asosida,  ta‘lim  muassasalarining 



moddiy-texnika  imkoniyatlarini  oshirish,  ularni  zamonaviy  binolar,  o‘quv  va 

laboratoriya  uskunalari,  kompyuter  va  adabiyotlar  bilan  ta‘minlash  ayniqsa dolzarb 

ahamiyat  kasb  etmoqda.  Zero,  Prezidentimiz  uqtirganidek,  «…  o‘quv 

muassasalarini  bitirgan  farzandlarimiz  ertaga  oliy  o‘quv  yurtlari,  litsey  va 

kollejlarga  har  taraflama  puxta  bilim  va  tayyorgarlik  bilan  kelishi  zarurligini 

unutmasligimiz  kerak»

2

.  


Islom  Karimov  mazkur  masala  bo‘yicha  istiqbolli  maxsus  dastur  tayyorlash va uni 

amalga  oshirish  uchun  nafaqat  byudjet  mablag‘larini,  balki  homiy  tashkilotlar,  bu 

                                                 

1

  O‘zbekiston  Respublikasining  ―Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi‖:  1997  yil.  29  avgust.  Oliy  ta‘lim  me‘yoriy 



xujjatlar  to‘plami.  –  T.:  SHarq,  1997.  –  17  b.O‘zbekiston  Respublikasining  ―Ta‘lim  to‘g‘risida‖gi  qonuni.  1997  yil. 

29  avgust. Oliy ta‘lim  me‘yoriy  xujjatlar  to‘plami.  – T.:  Sharq, 2001.  – 3 b.  

2

 Karimov  I.A. Barkamol  avlod orzusi. Toshkent, 1997  yil. 




 

 

- 5 - 



- 5 - 

muhim  ishning  mohiyati  va  ahamiyatini  chuqur  anglaydigan  barcha  insonlarning 

kuch va imkoniyatlarini  jalb  etish zarurligini  ta‘kidlagan  edi. 

 ―Davr  va  islohotlarimiz  talablaridan  kelib  chiqib  joriy  etishga  kirishayotgan  ushbu 

ishlarimiz  miqyosi  litsey  va  kollejlar  qurilishiga  nisbatan  ancha  keng  va 

ko‘lamlidir,  —  dedi  davlatimiz  rahbari.

3

  —  Farzandlarimiz  ta‘lim  va  tarbiya  olishi 



uchun  munosib  shart-sharoit  yaratishga  qaratilgan  bu  sa‘y-harakatlarimiz 

millatimizning,  xalqimizning  buyuk  kelajagini  o‘ylab,  uzoqni  ko‘zlab  amalga 

oshirilayotgan  ishlardir‖. 

Pedagoglar  tarkibi  sifatini  yaxshilash,  o‘qituvchilar  tayyorlash,  qayta  tayyorlash  va 

malakasini  oshirishning  samarali  tizimini  yaratish,  o‘qituvchilar  mehnatini  yanada 

rag‘batlantirish  ta‘limni  rivojlantirishda  alohida  ahamiyatga  ega. 

―Farzandlarimiz  —  bizning  kelajagimiz.  Xalqimiz  ertasining  qanday  bo‘lishi 

farzandlarimizning  bugun  qanday  ta‘lim  va  tarbiya  olishiga  bog‘liq.  Yuksak 

marralarni  ko‘zlagan  har  qanday  millat,  xalq  uchun  ta‘limni  rivojlantirish  hayot  va 

mamot  masalasi  bo‘lib  kelgan‖.

4

  Prezident  Islom  Karimov  rahbarligida  buyuk 



kelajak  barpo  etishni  o‘z  oldiga  bosh  maqsad  qilib  qo‘ygan  xalqimizning  ta‘limni 

tubdan  o‘zgartirishga,  bu  borada  ham  hech  kimdan  kam  bo‘lmaslikka  qaratilgan 

bunday  xayrli  sa‘y-harakatlari  tez  orada  yuksak  samara  berishiga  shak-shubha 

yo‘q. 


                                                 

3

 Karimov  I.A. Barkamol  avlod orzusi. Toshkent, 1997  yil. 



4

 Karimov  I.A. Barkamol  avlod oezusi. Toshkent.1997  yil. 




 

 

- 6 - 



- 6 - 

―Ta‘limni  tarbiyadan,  tarbiyani  esa  ta‘limdan  ajratib  bo‘lmaydi  -  bu  sharqona 

qarash,  sharqona  xayot  falsafasi‖.

5

  Shuning  uchun  ham  mustaqillikning  dastlabki 



yillaridanoq  butun  mamlakat  miqiyosida  ta‘lim  va  tarbiya,  ilm-fan,  kasb-hunar 

o‘rgatish  tizimlarini  tubdan  isloh  qilishga  nihoyatda  katta  zarurat  sezila  boshladi. 

Mamlakatimizda  olib  borilgan  islohotlar,  albatta,  har  bir  yoshning  barkamol  inson 

bo‘lib  yetishishida  kerakli  bilimlarni  egallash  uchun  qaratilgan.  Uning  bilim  olishi 

esa  til  orqali  amalga  oshadi.  Til  tufayli  jamiyat  a‘zolarining xar birida xosil bo‘lgan 

bilim  ommalashib,  uning  rivojlanishiga  imkon  tug‘iladi.   

Ayniqsa  Respublikamiz  Prezidentining  2012  yil  10  dekabrdagi  «Chet  tillarni 

o‘rganish  tizimini  yanada  takomillashtirish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida»gi  tarixiy 

Qarori

6

  chet  tillarni  o‘rganish  va  o‘rgatish  jarayonini  yanada  rivojlantirishga  olib 



kelmoqda.  1-sinfdan  boshlab  chet  tillarni  o‘rgatish,  chet  tili  o‘qituvchilari 

mexnatinini  rag‘batlantirishning  yangicha  shakli  bu  sohaning  rivojlanishida  asosiy 

omil  bulib xizmat  qilmoqda.  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .     .     .    

.  

Bitiruv  malakaviy  ishimizga  tarjimaning  leksik-gammatik  muammolarini  mavzu 

qilib  olishdan  maqsad  ham  yuqorida  aytilgan  fikrlarni  amalga  oshirishga 

qaratilgandir.  Mavzuning  dolzarbligi  shundaki,   

-  birinchidan,  ishda  nemis  tilidagi  leksik-grammatik  ma‘nolar  va  ularning  badiiy 

tarjimada  ifodalanishi  ko‘rib chiqiladi; 

                                                 

5

 Karimov  I.A. ―Yuksak  ma‘naviyat  yengilmas kuch‖. T.2008.  62-bet. 



6

 Chet tillarni  o‘rganish tizimini  yanada takomillashtirish  chora-tadbirlari  to‘g‘risida. Respublika Prezidentining 

2012  yil 10  dekabrdagi Qarori.  «Xalq so‘zi», 2012  yil  12  dekabr 



 

 

- 7 - 



- 7 - 

-  ikkinchidan,  ilm-ma‘rifat  va  ta‘lim  soxasidagi  yutuqlar  haqidagi  qimmatli 

ma‘lumotlarga  ega bo‘lamiz.  

Biz  yoritmoqchi  bo‘lgan  mavzuda  tarjimaga  aloxida  e‘tibor  berilgan.  Chunki 

tarjima  asarlar  orqali  biz  chet  tillarning  nafaqat  fonetik,  grammatik,  leksik-

semantik,  frazeologik  xususiyatlari,  balki  o‘sha  tilda  gapiruvchi  xalqning  moddiy-

ma‘naviy,  ruhiy,  ijtimoiy  dunyosini,  tili  va  uning  taraqqiyotini  o‘rganishimiz  

mumkin.


 

Ilgari  o‘zbek  adabiyotining  namunalarini  boshqa  tillarga  tarjima  qilish  asosan 

uchinchi  til,  ya‘ni  rus  tili  orqali  amalga  oshirilar  edi.  Bu  borada  qilingan  katta 

ishlarni  munosib  baholagan  xolda,  endilikda  adabiyotimizning  eng  yetuk  asarlarini 

bevosita  ona  tilimizdan  g‘arb  va  sharq  tillariga  tarjima  qilishga  qaratilgan  ishlarni 

bevosita  kuchaytirishimiz  zarur.  Buning  uchun  xorijiy  tillarni,  adabiyot  va  badiiy 

tarjima  san‘atining  nazariy  va  amaliy  jihatlarini  har  tomonlama  puxta  egallagan 

mutaxassislarni  tayyorlash imkoniyatlari  bizda mavjud.   

     Tarjimani  orginal  bilan  qiyosiy  o‘rganish  orqali  tarjima  jarayonida  yo‘l 

qo‘yilgan  xatoliklarni  aniqlash,  muammolar  va  ularni  bartaraf  etish  yo‘llarini  izlab 

topish  imkoniyatlari    yuzaga  keladi.  Yechimni  kutib  turgan  muhim  vazifalar 

jumlasiga  badiiy  adabiyotda  leksik-grammatik  vositalar  va  ularning  tarjima 

muamolarini  ham  kiritishimiz  mumkin.  Ushbu  masalaning  ijobiy  hal  etilishi 

tarjima  jarayonini  osonlashtirdi  va  to‘laqonli  bo‘lishini  ta‘minlaydi.  Shu  bois 

ishonch  bilan  ayta  olamizki,  badiiy  adabiyot  tarjimasida  leksik-grammatik  vositalar 

va ularning  tarjima  muammolari  mavzusi  dolzarb masala.  




 

 

- 8 - 



- 8 - 


Download 424,8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish