O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi

 

 

 

9.5. Moy kislotali bijg`ish 

 

Moy  kislotali  bijg`ish  bakteriyalar  yordamida  o`tadi  va  ularga  faqat  anaerob  nafas  oluvchi  bakteriyalar  kiradi. 

Bijg`ish natijasida quyidagi asosiy mahsulotlar hosil bo`ladi: 

 

C

6

H

12

O

6

  CH

3

CH

2

CH

2

COOH + CO

2

 + H

2

O + CH

3

COOH 

 

---

 

21 

 

 

Bijg`ish  asosiy  mahsulotlari  bilan  bir  qatorda  etil  spirti  va  atseton  hosil  bo`ladi.  Moy  kislotali  bijg`ishni 

qo`zg`atuvchilar  Clostridium  avlodiga  kiradi  va  klostridial  yoki  plektridial  tipda  spora  hosil  qiluvchi,  harakatchan 

tayoqchalardir.  Moy  kislotali  bakteriyalarning  o`ziga  xos  xarakterli  belgilaridan  biri  bu  -  xujayralarda  zapas  oziqa 

modda – granuloza to`plashdir. 

 

Uglerod  birikmalari  manbai  sifatida  moy  kislotali  bakteriyalar  mono-va  disaxaridlarni  o`zlashtiradi.  Bu 

organizmlar  tuproqda,  go`ngda,  ifloslangan  suvlarda,  o`simlik  qoldiqlarida,  o`sib  turgan  o`simliklar  ustida  keng 

tarqalgan.  Tabiiy  sharoitda  moy  kislotali  bakteriyalar  anaerob  sharoitda  kletchatkani  va  pektin  moddalarining 

parchalanishida katta ahamiyatga ega. 

 

Ba'zi holatlarda: sut kislotali achishda, siloslashda moy kislotali bijg`ish o`rinsiz bo`ladi va natijada moy kislota 

hosil  bo`lib,  bu  mahsulotlarga  yoqimsiz  hid  beradi.  Shu  bilan  birga  sanoatda  moy  kislotali  bakteriyalarning  sof 

kulturalaridan foydalanib zavodlarda moy kislota olinadi. 

 

Moy kislotali bakteriyalar bilan tanishish uchun Rushman muhitiga tuproq ekilib boyitilgan kulturadan "ezilgan 

tomchi"  preparat  tayyorlanadi.  Buning  uchun  buyum  oynasidagi  Lugol  reaktivi  tomchisiga  suyuqlik  bilan  birga 

Rushman  oziqli  muhitidagi  kartoshkaning  kichik  bo`lakchasi  qo`shiladi,  aralashtiriladi  va  qoplagich  oyna  bilan 

yopilib, immersion tizimda mikroskopda ko`riladi. Preparatda binafsha rangga bo`yalgan granulozali yirik  hujayralar 

ko`rinadi. Granulozaning joylashishiga ko`ra hujayralar to`liq, qisman to`liq yoki dona-dona bo`ladi. 

Adabiyotlar 

1.  

Mishutstin E.N., Emceva V.T. Mikrobiologiya.: “Kolos”, 2008.С.II-113. 

2.  

Tepper E.Z. Shil”nikova V.K., Pereverzeva G.i. Praktikum po mikrobiologii. M.: agropromizgrad, 1987. С.100-103. 

3. Shlegel G. Obshaya mikrobiologiya. M.: “Mir” 1987 С.265-272.