O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

YUqori uglerodli po‘latlar 
 
       YUqori uglerodli po‘latlar tarkibida 0,60 dan 1,4 % gacha uglerod bo‘ladi. Bu 
materiallar  anchagina  qattiq,  yuqurimustaxkam  lekin  xech  qanday  plastiklikka  ega 
bo‘lmagan  po‘latlardir.  Ular  deyarli  har  doim  mustaxkamlangan  va  bo‘shatilgan 
xolatda  ishlatiladi.  SHu  bilan  birga  ular  yuqori  eyilishbardoshlikka  ega,  ulardan 
o‘tkir  qirrali  buyumlar  tayyorlash  mumkin.  Ular  asboblar  tayyorlashda  va  shakl 
beruvchi  golovkalar  yasashda  qo‘llaniladi,  Legirlovchi  elementlar  sifatida  xrom, 
vanadiy,  volfram  va  molibden  qo‘shiladi.  Ushbu  qo‘shimchalar  uglerod  bilan 
birgalikda  juda  qattiq  va  eyilishbardosh  karbiqdalrni  xosil  qiladi  (Cr
23
C
6
,  V
4
C
3
, 
WC). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jadval
.  Qora metallar va qotishmalarning moyda toblangandan va bo‘shatilgandan 
keyingi mexanik xossalari va ularni qo‘llanilish soxalari.