O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “mehnat ta’limi” kafedrasi

10-rasm. Metall qolip 
 
Kulrang  choyanlarni  metall  qoliplarga  kuyganda  yuza  qismi  okarib  qoladi. 
Natijada  uni  ishlash  kiyishlashadi.  Metall  qoliplarni  konstruktratsiyasi  juda  ham 
turlichadir.  Oddiy  quymalar  uchun  metall  qoliplar  ikki  qismdan  iborat  bo’lib, 
yuqorigi va ostki qoliplar.(10-rasm.) 
1-qolip bo’shlig`i, 2- Gaz chiqaruvchi teshik, 3- Quyish sistemasi kanali, 4-Sterjen, 
5-Qovurg`a, 6-qolip bo’laklari. 
 
 
 
 
 
 Bosim ostida quyish.
 
 
Bu  metodni  moxiyati  shundan  iboratki,  suyuq  metall  qoliplariga  mashina 
porsheni yordamida bosim ostida 800-1000
 
atm yoki qisilgan havo bilan to’ldirishga 
asoslangan. 
 
 Bunda  quymani  kuymoqdan  tozalansa,  mexaniq  ishlov  bermasdan  ishlatish 
mumkin.  
 
Hozirgi vaqtda bosim ostida avtomobillarni yupqa devorli detallari, samolyot, 
elektr mashinalarining detallari har-xil priborlar, radioapparat detallari va boshqalar 
kuyilmaokda. 

---

 
182 
 
Bu  usul  bilan  rangli  metall  qotishmalari,  Po’lat,  o’tga  chidamli,  zanglamas 
Po’latlar. Murakkab Po’lat quymalarini oddiy usul bilan aniq o’lchamda olish qiyin. 
Chunki  Po’latni  kuyilish  xususiyati  yomon,  bundpay  detallar  bosim  ostida  yaxshi 
qoyiladi. 
 
Bu  usulda  kuyilgan  buyumlar  o’lchamlari  va  shakllari  aniq  bo’ladi.  Shu 
xususiyati bilan bosim ostida quyish keyingi vaqtlarda keng tarkalmoqda. Ammo bu 
usulni ikkita kamchiligi bo’lib, ular: 
1.
 
Qolip uchun juda qimmatbaxo legerlangan po’latlar kerak. 
2.
 
Quymalarni o’lchamlari, og`irligi, gabariti chegaralangan bo’ladi.  
Bosim ostida quyish uchun ishlatiladigan mashinalar ikki xil bo’lib, metallni 
qolipga  kompressorli  hosil  kilgan  bosim  kameraga  qisilgan  havo  orkali  beriladi  va 
ikkinchi porshenli mashinalar (11-rasm.)