O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

(9-diagramma) 

2009-2011-yillarda tijorat banklarining Markaziy bankdagi majburiy 

rezervlar hajmining dinamikasi

18

 

  

Shuningdek, 

O'zbekiston 

Respublikasi 

Tiklanish 

va 

taraqqiyot 

jamg'armasining hisob raqamida qo'shimcha ravishda 2,7 trln. so'm ekvivalentidagi 

mablag'lar  jamlanib,  tashqi  omillarning  ushbu  miqdorda  pul  massasi  o'sishiga 

ta'siri kamaytirildi. 

Bundan  tashqari,  Markaziy  bank  tomonidan  iqtisodiyotdagi  pul  taklifini 

boshqarishda  monetar  siyosatning  asosiy  instrumentlaridan  biri  bo'lgan  qayta 

moliyalash stavkasidan ham keng foydalanildi. 

Iqtisodiy  o'sishni  rag'batlantirish  maqsadida  Markaziy  bankning  qayta 

moliyalash  stavkasi  2011  yilning  1  yanvaridan  yillik  hisobda  14  foizdan  12 

foizgacha tushirildi va yil davomida o'zgartirilmasdan saqlab turildi. 

                                                           

18

 

http://cbu.uz/uz_lat/monet_policy/monet_2012.htm

 

---

59

 

 

Bu  esa,  o'z  navbatida  pul  bozorida  foiz  stavkalarining  pasayishiga  olib 

kelib,  xo'jalik  yurituvchi sub'ektlar xarajatlarining  kamayishi  va  buning  natijasida 

ularning investitsion faolligini oshirishga xizmat qildi. 

Xususan, 2010 yil davomida pul bozoridagi operatsiyalar bo'yicha o'rtacha 

tortilgan  foiz  stavkalari  yillik  hisobda  8,9  foizni  tashkil  etgan  bo'lsa,  2011  yilda 

ushbu ko'rsatkich 8,5 foizga teng bo'ldi. 

2011  yil  davomida  kreditlar  bo'yicha  o'rtacha  tortilgan  foiz  stavkalarining 

ham pasayishi kuzatildi. 

Xususan,  qisqa  muddatli  (muddati  bir  yilgacha  bo'lgan)  kreditlar  bo'yicha 

foiz stavkalari yil boshidagi 13,8 foizdan yil oxiriga kelib 13,2 foizga tushdi. Uzoq 

muddatli  kreditlar  bo'yicha  o'rtacha  tortilgan  foiz  stavkalari  2010  yilda  13  foizni 

tashkil qilgan bo'lsa, 2011 yilda 11,8 foizgacha pasaydi. 

2011  yilda  jismoniy  shaxslarning  tijorat  banklaridagi  depozitlari  bo'yicha 

o'rtacha tortilgan foiz stavkalari yil boshidagi 9,9 foizdan yil oxirida 9,6 foizgacha 

tushdi. 

Yuridik  shaxslarning  jamg'arma  va  muddatli  depozitlar  bo'yicha  o'rtacha 

tortilgan foiz stavkalari 2011 yil davomida 6,1 foizdan 5,9 foizgacha pasaydi (10-

diagramma).