O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti


  Mehnatga  haq  to’lashning  shakllari  va  tizimlari  hamda  ularni



Download 2,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/176
Sana18.07.2021
Hajmi2,25 Mb.
#122959
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   176
Bog'liq
moliyaviy va boshqaruv hisobi

6.2.  Mehnatga  haq  to’lashning  shakllari  va  tizimlari  hamda  ularni 
hujjatlashtirish 
 
Mehnatga  haq  to‘lashda  ishning  sifatini,  ishlab  chiqarish  normalarini 
bajarilishini hisobga olish va ish haqi hisoblashning ma‘lum tartibini belgilash zarur. 
Demak,  korxonada  mehnatga  haq  to‘lashni  tashkil  etish  biri-biriga  bog‘liq  bo‘lgan 
uchta elementlar bilan aniqlanadi: tarif tizimi, mehnatni normalashtirish va mehnatga 
haq to‘lash shakllari. Sifat jihatidan mehnat tarif tizimi bilan baholanadi, sarflangan 
mehnat  miqdori  normalashtirish  bilan  hisobga  olinadi,  ish  haqi  hisoblash  tartibi  esa 
mehnatga haq to‘lash shakllari bilan aniqlanadi. 
Ishchilar  mehnatiga  haq  to‘lashda  tarif  setkasi  asos  bo‘lib  hisoblanadi.  Тarif 
setkasi  ishlovchilarning  malakasi,  mehnatga  haq  to‘lash  shakli  va  mazkur  sohaning 
xalq  xo‘jaligidagi  ahamiyatini  inobatga  olgan  holda  tuziladi.  Тarif  tizimiga 
quydagilar kiritiladi: 

bir soat yoki bir kunlik mehnatiga to‘lanadigan haq miqdorini belgilovchi tarif 
stavkasi; 

haq  to‘lashda  ish  va  ishchilarning  (malakasi)  turli  razradlari  orasidagi 
munosabatlarini ko‘rsatuvchi tarif setkasi; 

tarif-malakaviy ma‘lumotnoma. Uning yordamida tarif setkasiga binoan ish va 
ishchining razradi aniqlanadi. 
Oddiy  ishlar  1-razradli  ishchining  tarif  stavkasi  bilan  to‘lanadi.  Mehnat 
malakasi  darajasiga,  ya‘ni  belgilangan  tarif  razryadi  va  tarif  koeffitsiyentiga,  qarab 
qolgan  razradlarning tarif stavkalari  bu razraddan ortiq bo‘ladi.  Тarif  razradi  har bir 
ishlab  chiqarish  operatsiyasiga,  har  bir  ish  turiga  tayinlanadi,  shuning  uchun  ish 
bajarish  normalarini  hisobga  olgan  holda,  ishbay  ish  haqini  hisoblab  topishda  tarif 
stavkasidan foydalaniladi. 
Mehnatga  haq  to‘lash  shakli,  mukofotlar,  qo‘shimcha  haqlar,  rag‘batlantirish 
to‘lovlari, kasaba uyushma qo‘mitasi bilan kelishilgan holda, ish beruvchi tomonidan 
qabul qilinadigan jamoa shartnomasi bilan belgilanadi. Davlatning tarif stavkalari va 
okladlari korxonada ishchilarning malakasiga, kasbiga, ular tomonidan bajariladigan 
ishlar sharoitining murakkabligiga qarab baza sifatida foydalanilishi mumkin. 
O‘zR  Vazirlar  Mahkamasining  2000-yil  20-iyuldagi  280-sonli  qarori  bilan 
mehnatga  haq  to‘lash  bo‘yicha  yagona  tarif  setkasi  qabul  qilingan  bo‘lib,  unda 
mehnatga haq to‘lash bo‘yicha razradlar va 0-razradga nisbatan tarif koeffitsiyentlari 
belgilangan.  Тarif  stavka  va  okladlar  tizimi  tuzilishini  asosi  bo‘lib  0-razradga 
belgilangan minimal oylik summasi hisoblanadi. 
Quyida 2000-yili Vazirlar Mahkamasining 20 iyuldagi 280-sonli qarori bilan 
qabul qilingan yagona tarif setkasi mavjud (6.1 -jadvalga qarang). 
 
 


 
120 
6.1-jadval. 

Download 2,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish