O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

15.1-rаsm. Himoyalovchi klаpаn
Quyidаgi hollаrdа monometrlаrdаn foydаlаnish mumkin emаs: undаgi plombа yoki kleymosi yo’q bo’lsа, sinov muddаti o’tib ketgаn bo’lsа, bosim yo’q pаytdа аsbob strelkаsi nolgа qаytmаsа.
Nazorat savolari:
1. Ishlab chiqarishdagi shovqin xarakteristikalari?
2. Ishlab chiqarishdagi tebranish xarakteristikalari?
3. Sanoat changi va unga qarshi kurash?


16- LABORATORIYA ISHI
YONILG‘ILARNI CHAQNASH HARORATINI ANIQLASH
Ishning maqsadi: Tez alangalanuvchan va yonuvchan suyuqliklarning chaqnash haroratini aniqlash va ularga baho berish.
16.1.Umumiy ma’lumotlar
Ma’lumki chaqnash harorati 61 ⁰C gacha bо‘lgan suyuqliklar tez alangalanuvchan /TAC/ va chaqnash harorati 61 ⁰C dan yuqori bо‘lgan suyuqliklaryonuvchan suyuqliklar /YOC/ deyiladi. Elektr uskunalarining tuzilish qoidalari /PUE/ bо‘yicha barcha portlash xavfi tug‘dira oladigan miqdorda TAC ishlatiladigan yoki saqlanadigan xonalar portlash xavfi mavjud xonalar hisoblanadi.
Yonuvchan moddalar saqlanaligan yoki ishlatiladigan xonalar yesa yong‘in xavfi mavjud xonalar hisoblanadi. Yong‘in xavfi bо‘yicha barcha texnologik jarayonlarni quyidagi besh kategoriyaga bо‘lish mumkin:
A kategoriyasi - portlash va yong‘in xavfi bor. Bularga chaqnash harorati 28°C gacha bо‘lgan suyuqliklar saqlanadigan va ishlatiladigan sexlar kiradi. (benzin omborlari, yoqilg‘i moy omborlari, neftni qayta ishlash zavodlari);
B kategoriyasi - portlash va yong‘in xavfi bor. Bularga chaqnash harorati 28°C dan 61°C gacha bо‘lgan suyuqliklar saqlanaligan va ishlatiladigan sexlar kiradi. -(neft mahsulotlari omborlari);
V kategoriyasi - yong‘in chiqish xavfi bor. Bularga yonuvchan qattiq materiallar bilan ishlaydigan va chaqnash harorati 61°C dan yuqori bо‘lgan suyuqliklar saqlanadigan va ishlatiladigan sexlar kiradi (temir yo’l korxonalarining asosiy sexlari);
G kategoriyasi - bularga qizigan, chо‘g‘langan va yerigan holdagi moddalarning hamda gaz va suyuq holidagi yoqilg‘ilar mavjud sexlardir (temirchilik ustaxonalari, qozonxonalar, issiqlik bilan ishlov berish sexlari va shunga о‘xshash);
D kategoriyasiga yonmaydigan materiallarga sovuq holda ishlovberish sexlari kiradi. (mexanika sexlari, ipak chuvish sexlari, kanop zavodlari va shunga о‘xshash).