O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

13
Robert D.Lee Jr., Ronald W.Johnson,Philip G. Joyce.. Jones & Bartlett Learning; 9 edition. USA, 2012. P. 15
 
14
Bland, R. (2007). A budgeting guide for local governments (2nd ed.). Washington,DC: International City
Management Association. 
15
Robert D.Lee Jr., Ronald W.Johnson,Philip G. Joyce.. Jones & Bartlett Learning; 9 edition. USA, 2012. P. 15 

---

16 
ijroiya hokimiyati qonun chiqaruvchi hokimiyat oldida hisobdor bo‗ladilar. Federal 
byudjet defitsiti va davlat qarzining o‗sib borishi, ayrim munitsipal byudjetlarning 
nobarqaror holatlari borasidagi xavotirlik hukumatlarni davlatning uzoq muddatli 
moliyaviy ahvoli uchun javobgarlikka tortish vositasi sifatida byudjetdan 
foydalanishni taqozo etdi. Mamlakat fuqarolari tobora ko‗proq o‗z hukumatlaridan 
mamlakatdagi moliyaviy ahvol, to‗langan soliqlarning sarflanishi va davlat boshqa 
dasturlarining moliyaviy ta‘minlanishi to‗g‗risida hisob berishlarini talab qila 
boshladilar. Bunday sharoitda byudjetni tuzish, uni ommaga e‘lon qilish va ijrosi 
bo‗yicha soliq to‗lovchilarga hisob berish masalasi byudjet islohotlariga asos bo‗lib 
xizmat qilgan.
16
Xulosa qilib aytganda, davlat o‗z funksiyalarini bajarishi, shuningdek, 
taraqqiyotning u yoki bu bosqichida uning oldida turgan strategik maqsadlarni 
amalga oshirish uchun mamlakatda yaratilgan moliyaviy resurslarning ma‘lum bir 
qismini o‗z qo‗lida to‗plamog‗i obyektiv zaruriyatdir. Shu bilan birga, mablag‗larni 
davlat moliyasi orqali qayta taqsimlash ko‗lami ko‗p jihatdan mamlakat 
iqtisodiyotining holati va rivojlanish darajasiga, davlatning iqtisodiy jarayonlarga 
aralashish ko‗lamlariga, ijtimoiy sohadagi davlatning majburiyatlari ko‗lamiga, 
aholini davlat tomonidan qo‗llab-quvvatlash dasturlarining qamrovliligiga bog‗liq. 
Milliy iqtisodiyotni boshqarish va taribga solishda, ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishni 
ta‘minlashda, har bir davrning ustuvor taraqqiyot vazifalarini muvaffaqiyatli 
bajarishda davlatning boshqa iqtisodiy instrumentlari qatori, davlat byudjeti ham 
muhim ahamiyat kasb etadi va ma‘lum vazifalarni bajaradi. Lekin bu vazifalarning 
samarali bajarilishi tegishli byudjet mexanizmining ishlab chiqilishini va samarali 
ishlashini taqozo etadi.