O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat universiteti mashina sozlik yo’nalishi 93 20-guruh talabasi abdurashidov fayozbekning kimyo fanidan tayorlagan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT UNIVERSITETI MASHINA SOZLIK YO’NALISHI 93_20-GURUH TALABASI ABDURASHIDOV FAYOZBEKNING KIMYO FANIDAN TAYORLAGAN

MUSTAQIL ISHI
Gidroliz – bu ta’sirida moddalarni almashinuv parchalanishidir

Organik moddalar gidrolizi

• C2H5Cl + H2O

xlor etan

C2 H5 OH + HCl
etanol
H⁺ , t

• CH3 COOC2H5 + H2O

sirka kislota etil efiri

• С12H22O11 + H2O

Saxaroza

C2H5 OH + CH3 COOH
etanol sirka kislota
C6H12O6
Glyukoza
+ C6H12O6
Fruktoza
H2O
H2O

• Ovqat oqsili
• ATF + H2O

Polipeptidlar Aminokislotalar H3PO4 + ATF + energiya

Binar birikmalar gidrolizi

• Metdl karbidlari:

CaC2 + 2H2O → Ca(OH)2 +C2H2 Al4C3 + 12H2O → 4Al(OH)3 +3CH4

• Metalmaslar galogenidlari:

SiCl4 + 3H2O → H2SiO3 + 4HCl

• Ba’zi metallar fosfidlari, nitridlari:

Mg3P2 + 6H2O → 3Mg(OH)2
Ca3N2 + 6H2O → 3Ca(OH)2
+ 2PH3
+ 2NH3

Tuzlarning gidrolizi

Tuzlarning suvdagi eritmalari turli pH kattaliklariga ega. Bunda agar muhit kislotali bo’lsa (pH < 7),
ishqoriy bo’lsa (pH > 7), neytral bo’lsa (pH = 7) teng bo’ladi. Gidroliz natijasini tuz kation va anionlarini suv molekulalari bilan o’zaro kimyoviy alshinishi deb tushinish mumkin. Bunday o’zaro ta’sirlashuv natijasida kam ionlarga ajraladigan birikmalar (kuchsiz elektrolit) hosil bo’ladi. Bir tuzning suvli
eritmasida ozod H⁺ yoki OH¯ ionlar hosil bo’ladi va eritma kislotali va ishqoriy bo’ladi.

Tuzlarning tiplari

Kuchli asos va kuchli kislotadan hosil bo’lgan tuzlar

Kuchli kislota va kuchsiz asosdan hosil bo’lgan tuzlar