O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti «Kasbiy ta’lim» kafedrasi

Tanbeh berish
eng muhim jazo chorasi. O‘qituvchi o‘qituvchiga yuzma-yuz 
turib tanbeh beradi, buni kundaligiga yozib qo‘yish mumkin. 
Ogohlantirish
sodir etilishi mumkin bo‘lgan muayyan xatti-harakatlarning 
oldini olish maqsadida qo‘llaniladi. 
Hayfsan berish
o‘quvchining ma’lum xatti-harakatlarini qat’iy choralar 
asosida baholash. Agar tanbeh va ogohlantirish kutilgan natijani bermasa, o‘quvchi 
belgilangan intizomni buzaversa, uning aybi qay darajada bo‘lishi va intizomni 
qanday sharoitda buzganligini inobatga olib unga hayfsan e’lon qilish mumkin. 
Tаrbiya vоsitаlаri.
O’qituvchilаrning jаmоа vа individuаl fаоliyatlаrini 
mаqsаdgа muvоfiq tаshkil qilish uchun tаrbiya vоsitаlаridаn fоydаlаnilаdi. Mаsаlаn, 
sinf mаjlisi, yig’ilishlаr, ertаlаbki оmmаviy yig’in (linеykа), kluv ishlаri, turli 
tаdbirlаr vа bоshqаlаr. 

---

229 
Tаrbiya vоsitаlаri
birоn-bir tаrbiyaviy mаsаlаni mаqsаdgа muvоfiq yo’l bilаn 
hаl qilishni tаshkil etish uchun ishlаtilаdi (ko’rsаtmаli qo’llаnmаlаr, kitоblаr, rаdiо, 
tеlеvidеniе). Bundаn tаshqаri o’quvchilаr jаlb qilingаn fаоliyat turlаri – shаnbаliklаr, 
kutubхоnа fаоliyati, uchrаshuvlаr, kinоfilmlаr, sаn’аt аsаrlаri, o’qituvchining jоnli 
so’zi, bоlаlаr o’yini, spоrt, bаdiiy hаvаskоrlik to’gаrаklаri vа bоshqа fаоliyat turlаri 
tаrbiya vоsitаlаri bo’lishi mumkin. 
O ‘qituvchi (pedagog) 
pedagogik, psixologik va mutaxassislik yo‘nalishlari 
bo‘yicha maxsus ma’lumot, kasbiy tayyorgarlik, yuksak axloqiy fazilatlarga ega 
hamda ta’lim muassasalarida faoliyat ko‘rsatuvchi shaxs sanaladi. 
O‘qituvchi shaxsiga qo‘yiladigan talablar: 
1.O‘qituvchi jamiyat ijtimoiy hayotida ro‘y berayotgan o‘zgarishlar, olib 
borilayotgan ijtimoiy islohotlar mohiyatini chuqur anglab etishi hamda bu borada 
o‘quvchilarga to‘g‘ri, asosli ma’lumotlami bera olishi lozim. 
2.Zamonaviy o‘qituvchining ilm-fan, texnika va texnologiya yangiliklari va 
yutuqlaridan xabardor bo‘lishi talab etiladi. 
3.O‘qituvchi o‘z mutaxassisligi bo‘yicha chuqur, puxta bilimga ega bo‘lishi, 
o‘z ustida tinimsiz izlanishi lozim. 
4.O‘qituvchi pedagogika va psixologiya fanlari asoslarini puxta bilish, ta’lim-
tarbiya jarayonida o‘quvchilaming yosh va psixologik xususiyatlarini inobatga olgan 
holda faoliyat tashkil etishi kerak. 
5.O‘qituvchi ta’lim-tarbiya jarayonida eng samarali shakl, metod va 
vositalardan unumli foydalana olish imkoniyatiga ega bo‘lmog‘i lozim. 
6.O‘qituvchi ijodkor, tashabbuskor va tashkilotchilik qobiliyatiga ega bo‘lishi 
shart. 
7.O‘qituvchi 
yuksak 
darajadagi 
pedagogik 
mahorat, 
chunonchi, 
kommunikativlik layoqati, pedagogik texnika (nutq, yuz, qo‘l-oyoq va gavda 
harakatlari, mimika, pantomimika, jest) qoidalari chuqur o‘zlashtirib olishga 
erishishlari lozim.