O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti «Kasbiy ta’lim» kafedrasi

Ta’lim tamoyillari
o‘quv yurtlari oldida turgan ulkan vazifalar asosida 
belgilanadi. Ular o‘zaro bir-biri bilan mustahkam bog‘liq holda bir tizimni tashkil 
etadi, har bir darsda didaktik tamoyillarning bir nechtasi ishtirok etishi mumkin. Ular 
ta’lim oldida turgan asosiy maqsadlarni hal etishga o‘z hissasini qo‘shadi. Ta’lim 
tizimi isloh qilinayotgan hozirgi jarayonda ûquvchi-talabalarga mustahkam bilim 

---

226 
berish, ularni erkin, mustaqil fikrlay oladigan insonlar qilib tarbiyalashda, ta’lim 
tamoyillarining mohiyatini chuqur anglash va hayotga tadbiq etish muhim 
muammolardan biridir. 
Politexnik tamoyil 
Ta’lim oluvchilarda amaliyot va nazariyani o‘zaro bog‘lash tamoyili 
Modellashtirish tamoyili 
Mobillik tamoyili 
Tartibli ketma-ketlik tamoyili 
Atrof-muhitni tashkil etish tamoyili 
Kompyuterlashtirilgan pedagogik jarayon tamoyili 
Politexnik tamoyil
– bu tamoyil zamonaviy ishlab chiqarishning ilmiy asoslari 
tizimini egallashni nazarda tutib, shu bilimlar asosida umumkasbiy politexnik va 
maxsus bilimlarni shakllantiradi. 
Politexnik tamoyillarni o‘qitishda quyidagi shartlarga amal qilish lozim: 
asosiy yo‘nalishdagi rivojlangan texnika va ilmiy o‘qitish; 
o‘zaro bir-birlari bilan bog‘langan o‘quv materiali tizimini tashkil qilish; 
o‘qitilayotgan fanni kelajakda amaliyotda qo‘llash; 
ta’lim oluvchilarning yoshlariga mo‘ljallab o‘qitish; 
umumta’lim bilimlariga tayanish; 
ta’lim oluvchilarning qiziqishlarini qoniqtirish; 
o‘quv materialining ketma-ketligi va turg‘unligiga rioya qilish. 
Ta’lim oluvchilarda amaliyot va nazariyani o‘zaro bog‘lash tamoyili 
O‘quv jarayonida nazariy va amaliy bilim berish o‘zaro aloqadorlik va o‘quv 
predmetini asosiy maqsadi amaliyotda qo‘llashga qaratilgan bo‘lib, quyidagi 
shartlarga amal qilishga bog‘liq: 
nazariy bilimlarni amaliyotda sinalishi; 
ish jarayonida sohaviy bilimlar va ularni fanda qo‘llanilishi; 
mutaxassis-xodimlarni samarali o‘qitish uchun kasbiy ishlab chiqarishga qarab 
kasbiy bilim berish.