O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Tashxisi va qiyosly tashxisi
. Agar bemor ilgari o'tkir nefritni 
boshdan o'tkazgan hamda surunkali nefritning hamma klinik manzarasi 
yaqqol bo'lsa, tashxis qo'yish qiyin bo'lmaydi. Lekin surunkali nefrit 
yashirin kechsa yoki gipertoniyali surunkali nefrit bo'lsa, tashxis qo'yish 
qiyinlashadi. Bemor o'tkir nefritni boshdan o'tkazmagan bo'lsa, lekin 
siydigida bir oz oqsil hamda gematuriya aniqlansa, unda buyrakning 
boshqa kasalliklari (piyelonefrit, buyrak tomirining qisilib qolishi, 
buyrak anomaliyasi) haqida o'ylash va shu kasalliklardan farqlash lozim. 
Surunkali nefritning gipertonik turini gipertoniya kasalligi bilan 
taqqoslash qiyin bo'ladi. Surunkali nefritda siydikdagi o'zgarishlar 
gipertoniyagacha bo'ladi. Surunkali nefritda yurakning chap qorinchasi 
gipertrofiyasi gipertoniya kasalligiga nisbatan kamroq bo'ladi. 
Gipertoniya xuruji - «krizi» surunkali nefritda kamroq uchraydi. 
Surunkali nefritda gipertoniya kasalligiga nisbatan yurak toj-tomirining 
aterosklerozi sekin va kam rivojlanadi. Surunkali nefritni surunkali 
piyelonefrit 
bilan 
differentsial 
tashxisi 
o'tkazilganda 
siydik 
cho'kmasidagi eritrotsitlar, leykotsitlar miqdoriga ahamiyat beriladi. 
Leykotsitlar sonining ko'pligi, faol leykotsitlar bo'lishi, buyrakni 
rentgenologik tekshirganda buyrak jomlari strukturasining o'zgarganligi 
surunkali pielonefrit borligidan dalolat beradi. Surunkali nefritning 
nefrotik xilini buyrak amiloidozi, diabetik glomeruloskleroz, jigar 
tsirrozi bilan taqqoslash lozim bo'ladi. Surunkali nefritning nefrotik 
xilida buyrakning yallig'lanish belgilari (gematuriya, gipertoniya), 
buyrak 
koptokchalari 
filtratsiyasining 
kamayishi 
va 
buyrakni 
kontsentratsiya qilish faoliyatining pasayishi tashxis qo'yishda asosiy rol 
o'ynaydi. Buyrakni biopsiya qilib tekshirish tashxisni tasdiqlaydi. 

---

415 
Amiloidozdan farqlash uchun og'iz shilliq pardasi gistologik usulda 
tekshiriladi. Rentgen nuri yordamida buyrak va siydik ajralish yo'llarini 
ko'zdan kechirish, izotop va kontrast modda yordamida buyrakni rentgen 
suratini olish, UTT yordamida tekshirish, buyrak tomirlarini tekshirish 
(angiografiya) kerak. Buyrak to'qimasini tekshirish-punktsion biopsiya 
usulini qo'llash xastalikni aniqlashda yordam beradi.