O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

 
Yurak cho’qqi
 
turtki zarbi (38-39 surat) - o’ng qo’l kafti bilan 
yurakning absolyut to’mtoqligi sohasida (to’sh suyagidan chapda 4-5 
qovurg’a orasida) paypaslanadi.
38-39 surat
Yurak turtki zarbini aniqlash texnikasi 
Yaqqol ko’zga tashlanadigan 
yurak zarbi
o’ng qorincha 
gipertrofiyasidan darak beradi va epigastral sohada paypaslab ko’rsa 
bo’ladi. Yurak turtki zarbi maydoni kengayishi yurakda gipertrofiya 
yuzaga kelishidan dalolat beradi, chap qorincha gepertofiyasida zarb 
maydoni kengayib chapga siljiydi. Chap bo’lmacha gipertrofiyalansa 
yuqoriga siljiydi. 
Palpatsiyada sistolik va diastolik mushuk xirillash 

---

161 
simptomini aniqlash mumkin. 
Mushuk xirillashi-palpator simptom
bo’lib, toraygan qopqoqlar teshigidan qonni girdobsimon harakat qilib 
o’tishi natijasida va qon toraygan teshikdan o’tishga qarshilikka uchrashi 
tufayli yuzaga keladi. Natijada ko’krak qafasi muskullari chegaralangan 
sohada titrash aniqlanadi. Uni aniqlash uchun o’ng qo’l kafti auskultativ 
nuqtaga qo’yiladi. Diastola fazasida aniqlanadigan mushuk xirillashi 
mitral stenozda va sistola vaqtida aniqlanishi aortal stenozda uchraydi va 
tegishli qopqoq ustidan paypaslanadi. 
Epigastral pulsatsiya
-o’ng qorincha gipertrofiyasida paypaslash 
mumkin. 
Nesterovning ikki to’qmoqcha simptomini
paypaslash orqali 
aniqlash mumkin. Ushbu simptom mitral stenozda mitral klapan 
proektsiyasida kuchaygan I va o’pka stvoli klapan proektsiyasida 
kuchaygan II ton hisobiga yuzaga keladi va palpatsiyada qo’lga seziladi. 
III tabaqali klapan yetishmovchiligida jigar pulsatsiyasini 
aniqlash mumkin
. Yurak qisqargan vaqtda u bilan birga jigarda 
pulsatsiya palpatsiyada seziladi.