O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Klinikasi: 
Klinik kechishiga ko’ra o’tkir va surunkali autoimmun 
GA farqlanadi. O’tkir shaklida kasallik kutilmaganda holsizlik, yurak 
urishi, hansirash, tana harorati ko’tarilishi, teri va shilliq qavatlarning 
sarg’ayishi bilan boshlanadi. Surunkali shaklida kasallik asta-sekin 
boshlanib, bemorlarning holatida kamroq o’zgarish kuzatiladi. Bemorlar 
garchi shikoyat qilmasada, palpatsiyada ularning talog’i va ba’zan jigari 
kattalashganligini aniqlash mumkin. Kasallik gemolitik kriz bilan 
kechadi va bu infektsiya hamda sovuq ta’sirida yuzaga keladi. 
Kasallikning o’tkir shaklida lekotsitoz leykotsitar formulaning chapga 
siljishi bilan miyelotsitlargacha. Surunkali shaklida garchi leykotsitlar 
soni normada bo’lsa ham EChT yuqori bo’ladi. Suyak ko’migida 
giperplaziya kuzatiladi. Qonda bog’lanmagan bilirubin miqdori oshadi, 
najas bilan sterkobilin ajralishi ko’payadi. 
Davolash: 
Avtoimmun GA
 
larni davolashda asosiy o’rin 
garmonoterapiya
 
egallaydi va doimiy yoki vaqtinchalik gemolizni oldini 
oladi, buning uchun dozasi va yetarlicha muddat tavsiya etiladi. 
Prednizolon (glyukokortikoidlar) 60-80 mg/sut (deyarli 1 mg/kg tana 

---

497 
vazniga) davo maqsadida va saqlanib turuvchi doza 5-10 mg/sut, davo 
kursi 2-3 oy davom ettiriladi. 
Immunodepresantlar ham ba’zan yaxsi samara beradi, 6-
merkaptopurin, azatiopirin (100-150 mg/sut), xlorambutsil (10-15 mg), 
shular bilan birga bezgakga qarshi dori vositalar ham samaralidir 
(delagil, rezoxin).
 
Agarda
 
xuruj bilan kechadigan shakllarida 
glyukokortikoidlar va
 
immunodepressantlar samarasiz bo’lganda 
jarrohlik usulda splenektomiya qilinadi. Gemotransfuziya hayotiy 
ko’rsatmaga asosan qilinadi (gemoglobinni tushib ketishi, sopor, koma 
holatida). Qon ishlab chiqarishni (eritropoezni) yaxshilovchi dori 
vositalar tavsiya etiladi (temir preparatlari, Vit. B