O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
mablag‗laridan
 
foydalanish to‗g‗risida qarorlar qabul qiladi.
 
 
6.3. O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, uning 
byudjet tizimini boshqarishdagi vakolatlari
Moliya 
vazirligi 
O‗zbekiston 
Res-publikasi 
davlat 
boshqaruvi organi hisoblanadi. O‗zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligi res-publikaning markaziy moliya-iqtisodiy 
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining byudjet tizimini
boshqarish borasidagi vakolatlari:
 

Davlat byudjeti hamda soliq va byudjet siyosatining asosiy yo‘nalishlari loyihalarini 
tayyorlaydi; 

davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlari loyihalarini ko‘rib chiqadi;

O‘zR Vazirlar Mahkamasiga byudjetnoma loyihasini ko‘rib chiqish uchun taqdim etadi; 

O‘zR Davlat soliq qo‘mitasi va Davlat bojxona qo‘mitasiga O‘zR Davlat byudjeti 
daromadlari prognozini har chorakda yetkazadi; 

byudjet mablag‘larini taqsimlovchilarga va DMJlarini taqsimlovchi organlarga ular 
uchun nazarda tutilgan byudjetdan ajratiladigan mablag‘lar hajmlarini yetkazadi; 

byudjet mablag‘larini taqsimlovchilarning xarajatlar smetalari va jamlanma xarajatlar 
smetalari, shtat jadvallarini, shuningdek, ularga kiritilgan o‘zgartirishlarni ro‘yxatdan 
o‘tkazadi; 

O‘zR respublika byudjetining xarajatlari yoyilmasiga moliya yili mobaynida 
o‘zgartirishlar kiritadi;

O‘zR Vazirlar Mahkamasiga O‘zR Davlat byudjeti, respublika byudjeti va DMJlari 
byudjetlari parametrlariga o‘zgartirishlar kiritish bo‘yicha takliflar taqdim etadi; 

moliya yili mobaynida QR Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar 
hokimliklarining QR byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar mahalliy byudjetlarining 
tasdiqlangan parametrlariga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risidagi takliflarini ko‘rib chiqadi; 

soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni ularning manbalari kesimida to‘liq va o‘z 
vaqtida tushishi ustidan monitoringni amalga oshiradi; 

byudjet tizimi byudjetlarining mablag‘laridan maqsadli foydalanilishi ustidan nazoratni 
amalga oshiradi; 

byudjetlar ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlar, shuningdek, byudjet tashkilotlarining 
moliyaviy hisobotlari shakllarini va ularni taqdim etish tartibini tasdiqlaydi; 

o‘z vakolatiga kiradigan masalalarga doir normativ-huquqiy hujjatlar qabul qiladi va b. 
 
Manba: O‗zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksi (O‗RQ-360-son. 26.12.2013). 29-modda. 

---

146
organi 
sifatida 
O‗zbekiston 
Respublikasining moliyaviy, narx 
siyosatini hayotga tatbiq etadi va 
uning butun hududida moliya, 
narx-navoni 
tashkil 
etish 
faoliyatiga umumiy rahbarlikni 
amalga oshiradi.
Moliya vazirligi O‗zbekiston 
Respublikasining vazifalari va funksiyalarini amalga oshirish 
uchun zarur moliyaviy negiz yaratishni, respublika byudjetini 
ishlab chiqish va ijro etishni, uning daromad qismi 
barqarorligini ta‘minlashni, valyuta rejasini tuzish va ijro 
etishni, pul resurslaridan oqilona va tejab sarflashni 
ta‘minlaydi. 
Moliya vazirligi respublika byudjeti ham daromadlar, ham 
xarajatlar bo‗yicha ijro etilishi uchun, moliyaviy resurslarni 
umumrespublika ehtiyojlariga safarbar etish ishlarini tashkil 
etish uchun javob beradi. 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Qoraqalpog‗iston 
Respublikasi Moliya 
vazirligi, 
viloyatlar 
va 
tumanlar 
hokimliklari boshqarmalari va bo‗limlari, davlat sug‗urta 
idoralari, shuningdek, ularga qarashli davlat korxonalari, 
muassasalari va tashkilotlari O‗zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligining yagona tizimini tashkil etadi. 
Moliya vazirligi o‗z tizimiga kiruvchi korxonalar, 
muassasalar va tashkilotlar faoliyatini to‗g‗ridan to‗g‗ri yoki o‗zi 
tashkil etadigan organlar orqali muvofiqlashtiradi va 
yo‗naltiradi. 
Moliya vazirligi tizimiga kiruvchi organlarni boshqarish 
jarayonida Vazirlik O‗zbekiston Respublikasining moliyaviy va 
narx-navo siyosatini amalga oshirishning birligini ta‘minlaydi. 
2017-yilga qadar Moliya vazirligining byudjet tizimini 
boshqarish 
bo‗yicha 
vakolatlari, 
asosiy 
vazifalari 
va 
funksiyalari O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 
1992-yil 23-noyabrdagi 553-sonli qarori bilan tasdiqlangan 

---

147
―O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi to‗g‗risidagi Nizom‖
82
bilan tartibga solinib kelingan. 
2017-yilga kelib, respublikadagi barcha moliya organlari 
faoliyatini tubdan takomillashtirish, O‗zbekiston Respublikasi 
Moliya vazirligining soliq-byudjet siyosatiga qat‘iy rioya 
etilishini ta‘minlash, iqtisodiyotning real sektori tarmoqlarini 
hamda ijtimoiy sohani barqaror, mutanosib va jadal 
rivojlantirish, mahalliy byudjetlarning daromad bazasini 
mustahkamlash, byudjet mablag‗laridan samarali foydalanish-
ga yo‗naltirilgan vazifalari, funksiyalari, ish shakllari va 
uslublarini qayta ko‗rib chiqish maqsadida O‗zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2017-yil 18-martda ―Moliya 
organlari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari 
to‗g‗risida‖gi PQ-2847-sonli qarori
83
qabul qilindi. Ushbu qaror 
bilan O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va uning 
hududiy bo‗linmalari faoliyatining quyidagi ustuvor vazifalari 
hamda yo‗nalishlari belgilab berildi: 
−
iqtisodiy o‗sishning barqaror yuqori sur‘atlarini, iqtisodiyot 
va ijtimoiy sohaning moliyaviy mutanosibligini ta‘minlashda, 
davlatning ijtimoiy majburiyatlarini to‗liq va o‗z vaqtida 
bajarishda, yirik investitsiya loyihalarini moliyalashtirish va 
mamlakatning mudofaa qobiliyatini mustahkamlashda moliya 
organlarining rolini oshirishga yo‗naltirilgan yagona davlat 
soliq-byudjet siyosatini amalga oshirish; 
−
iqtisodiyot va aholiga soliq yukini kamaytirish, ishlab 
chiqarish samaradorligini ta‘minlash, mineral-xom ashyo, yer-
suv hamda boshqa resurslar va uskunalardan oqilona 
foydalanishda soliq hamda boshqa majburiy to‗lovlarning 
rag‗batlantiruvchi rolini kuchaytirish yo‗li bilan soliq tizimini 
izchil 
takomillashtirib 
borish, 
soliq 
ma‘muriyatchiligi 
samaradorligini oshirish, soliqlar hamda boshqa majburiy 
to‗lovlarni hisoblash va to‗lash tartibini soddalashtirish, 
shuningdek, soliqlar va boshqa majburiy to‗lovlarning to‗liq 

82
O‗zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‗plami, 2015-y., 27-son, 355-modda 

83
O‗zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‗plami, 2017-y., 13-son, 201-modda 

---

148
yig‗ilishini ta‘minlash maqsadida ularning stavkalarini 
optimallashtirish; 
−
byudjetlararo munosabatlarni tubdan takomillashtirish, 
Qoraqalpog‗iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent 
shahar mahalliy byudjetlarining daromad bazasini barcha 
choralar bilan kengaytirish, viloyatlar va tumanlarni 
subvensiyadan chiqarib, ularning mutanosibligi va o‗zini o‗zi 
qoplay olishini ta‘minlash, hududlar hokimliklari bilan 
birgalikda Qoraqalpog‗iston Respublikasi, viloyatlar hamda 
Toshkent shahrini kompleks va intensiv rivojlantirish asosida 
davlat byudjetiga qo‗shimcha manbalar jalb etish yuzasidan 
tizimli ishlarni amalga oshirish, tabiiy va iqtisodiy salohiyatdan 
yanada to‗liq va samarali foydalanish, hududlar iqtisodiyotini 
modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash; 
−
moliyaviy resurslarni iqtisodiy taraqqiyotning eng ustuvor 
yo‗nalishlariga, ijtimoiy sohani, ayniqsa qishloq joylarida, jadal 
rivojlantirishga, maqsadli investitsiya dasturlarini moliyalash-
tirishga, belgilangan me‘yorlarga muvofiq ularni real 
moliyalashtirish manbalari bilan mustahkamlashga, ushbu 
asosda kreditorlik va debitorlik qarzlarini kamaytirishga 
jamlash; 
−
iqtisodiyot bazaviy tarmoqlarining moliyaviy barqarorligini 
ta‘minlash borasidagi ishlarni muvofiqlashtirish, qishloq 
xo‗jaligini moliyaviy qo‗llab-quvvatlashning samarali usul va 
mexanizmlarini joriy etish, tovarlar va xizmatlarning ayrim 
turlariga narx va tariflar belgilash tartibini takomillashtirish 
hamda to‗lov intizomini mustahkamlash; 
−
byudjet tizimidagi byudjet mablag‗laridan maqsadli hamda 
oqilona foydalanish ustidan davlat moliyaviy nazoratini amalga 
oshirish, qat‘iy iqtisod qilish, ishlab chiqarish va muomala 
xarajatlarini kamaytirish, nobudgarchilik va talon-tarojlikni, 
maqsadga nomuvofiq chiqimlarni tugatish yuzasidan vazir-
liklar, idoralar, xo‗jalik subyektlari, mahalliy davlat hokimiyati 
organlari bilan birgalikda keng qamrovli profilaktika ishlarini 
olib borish; 

---

149
−
O‗zbekiston Respublikasi Markaziy banki va boshqa 
valyuta nazorati organlari bilan birgalikda valyuta-moliya 
siyosatining asosiy tamoyillari va usullarini shakllantirish, 
davlatning valyuta resurslarini ko‗paytirish va ulardan 
samarali foydalanish bo‗yicha takliflar ishlab chiqish; 
−
fuqarolarning 
pensiya 
ta‘minoti 
sohasida 
davlat 
siyosatining asosiy yo‗nalishlarini ishlab chiqish, Moliya 
vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya jamg‗armasi 
daromadlari va xarajatlarining mutanosibligini ta‘minlash, 
Moliya vazirligi huzuridagi byudjetdan tashqari Pensiya 
jamg‗armasi tomonidan uning zimmasiga yuklangan vazifalar 
va funksiyalar, xususan pensiyalar hamda boshqa tegishli 
to‗lovlarni tayinlash va o‗z vaqtida to‗lash bo‗yicha o‗rnatilgan 
qoidalarning qo‗llanilishini muvofiqlashtirish hamda ularni 
nazorat qilish; 
−
sug‗urta tashkilotlarining sug‗urta munosabatlari barcha 
qatnashchilarining huquq va qonuniy manfaatlari himoya 
qilinishini ta‘minlashga qaratilgan faoliyatini nazorat qilish, 
buxgalterlik hisobi va hisobotining yagona metodologiyasini 
shakllantirish va amalga oshirish, auditorlik faoliyatini tartibga 
solish, mamlakatning moliya bozorlarini rivojlantirish bo‗yicha 
davlat siyosatini amalga oshirishda ishtirok etish; 
−
davlat moliya siyosati sohasida kadrlar tayyorlash, qayta 
tayyorlash va malakasini oshirish tizimini tashkil etish, Moliya 
vazirligi, uning markaziy apparati hamda tarkibiy bo‗lin-
malarining ish shakllarini va usullarini tubdan takomil-
lashtirish, moliya organlari faoliyatida byurokratizm va 
sansalorlik hollariga yo‗l qo‗ymaslik, inson huquqlari, 
erkinliklari va manfaatlariga rioya etilishini ta‘minlash, 
jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlariga o‗z vaqtida 
e‘tibor qaratish, zimmaga yuklatilgan vazifalarning o‗z vaqtida 
va sifatli bajarilishi uchun moliya organlari xodimlarining 
mas‘uliyatini oshirish. 
Shuningdek, O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi 
to‗g‗risidagi Nizom, Moliya vazirligi va vazirlik markaziy 

---

150
apparatining tashkiliy tuzilmasi, Qoraqalpog‗iston Respublikasi 
Moliya vazirligining, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari 
moliya bosh boshqarmalarining, shahar hokimliklari moliya 
bo‗limlarining, tuman va shaharlar hokimliklari moliya 
bo‗limlarining 
namunaviy 
tuzilmalari 
ham 
tasdiqlandi 
(Ilovalarga qarang).