O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti samariddin elmirzayev

“Sizning oilaviy biznesingiz quyidagi mexanizm 
va amaliyotlarga egami?” nomli o‘tkazilgan so‘rovnoma 
natijalari
27
So‘rovnoma natijalaridan ko‘rishimiz mumkinki, yuqorida 
sanab o‘tilgan mexanizm va amaliyotlarning aksariyati Yevropa 
oilaviy biznes vakillarida mavjud ekan. Xususan, so‘rovnomada 
qatnashgan oilalarning 70%ida rasmiy direktorlar kengashi, 45%ida 
27
European Family Business Barometer, Sixth Edition, KPMG International, 2017 

---

53 
aksiyadorlar kelishuvi, 33%ida oilaviy kengash, 32%ida oila 
konstitutsiyasi, 20%ida rasmiy maslahat kengashi va boshqa 
mexanizmlar mavjud va bu ko‘rsatkichlarni avvalgi yillarniki bilan 
solishtirganda o‘sish tendentsiyasiga ega ekanligini ko‘rishimiz 
mumkin. 
Yuqoridagilar asosida ta’kidlash mumkinki, korporativ 
boshqaruvning oilaviy modeli quyidagi afzalliklarga ega: 
- biznes ustidan qat’i nazoratni amalga oshirish imkoniyati; 
- asosiy mulkdorlar oila a’zolari ekanligidan kelib chiqqan 
holda qo‘shib olish bo‘yicha risklar darajasining pastligi; 
- yirik loyihalarni amalga oshirish uchun kapital yo‘naltirish 
imkoniyatining yuqoriligi; 
- kompaniyalar barqarorligining yuqori darajasi va boshqalar. 
O‘z navbatida oilaviy modelning kamchiliklari sifatida 
quyidagilarni keltirish mumkin: 
- 
biznesning 
asosiy 
maqsadi 
oila 
manfaatlarini 
qanoatlantirishga qaratilganligi; 
- minoritar aksiyadorlar huquqlarini himoya qilish masalasiga 
nisbatan e’tiborning yetarli darajada emasligi; 
- 
kompaniyalarda 
yangilikka 
intiluvchanlikning 
past 
darajadaligi; 
- biznes yuzasidan axborot shaffofligining past darajadaligi va 
biznesga investitsiyalar kiritishning murakkabligi; 
- biznesni boshqarish bo‘yicha oilaviy ichki ziddiyatlar va 
boshqalar.