O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti raximov shavkat turdimurodovich

3.7-rasm. Sun'iy tosh bilan qoplangan bino. 
 

---

95 
3.8-rasm. Rosser sun'iy tosh buyumlari turlari. 
 
Rosser qurilish materiallarini fasadlar, sokollar, to‘siqlarning tashqi 
pardozlanishi hamda yuk ko‘taruvchi devor va pardadevor konstruksiyalarini 
barpo qilishda ham qo‘llash mumkin. Rosser toshlari yuqori ekspluatatsion 
tavsiflari, mutlaq ravon strukturasi, yoriqlar va bo‘shliqlarning mavjud 
bo‘lmasligi bilan ajralib turadi. Ular haroratning keskin o‘zgarishiga turg‘un, 
deyarli eskirmaydi va muzlashga o‘ta chidamli. 
Fasadlarni, pollarni, zinalarni, ochiq maydonlarni va ichki xonadonalrni 
pardozlashda doimo yaxshi natija beruvchi universal material – sopol granit 
(keramogranit) hisoblanadi. Ko‘pincha keramogranit osma fasadlarni qoplashda 
ishlatiladi. 
«Stena» dekorativ materiallar markazi (Rossiya) fasadbop qoplamalarning 
bir necha tarkiblarini ishlab chiqdi. Shulardan dekorativ suvoq Pelyur – yuqori 
mustahkam qoplama bo‘lib yaxshi dekorativ va himoyalovchi xossalarga ega. U 
suv o‘tkazmaydi, yong‘indan havfsiz va haroratning keskin o‘zgarishlariga 
turg‘un. Pelyur – katta hajmli xonadonlarni pardozlashda ishlatish uchun ideal 
material hisoblanadi (3.9-rasm, 
a
). 
Pelyur agressiv muhitda turg‘un, uning sirtini namlab tozalash, devorlarni 
tekislamasdan turib qotib qolgan suvoq qatlamiga surtish mumkin. 

 
 
 
 

---

96 
а 

 
 
 
b 
3.9-rasm. «Stena» dekorativ materiallari: a – Pelyur; b – Superfasad. 
Dekorativ bo‘yoq Superfasad – surtilishi oson bo‘lgan qoplama bo‘lib, u yuqori 
darajada yopish qobiliyatiga ega, ishqalanish va mexanik shikastlanishlarga qarshi 
mustahkam va agressiv muhitga chidamlidir (3.9-rasm, 
b
). 
Rustika qoplamasi (3.10-rasm, 
a
) «eski devor» ko‘rinishini imitatsiya 
qiliuvchi original dekorativ samara berish imkoniyatiga ega. Uning tarkibida 
o‘ziga xos o‘yiqlar qoldiruvchi maxsus mikroto‘ldirgichlar mavjud. Rustikani xar 
qanday turdagi yuzalarga – g‘ishtga, betonga, gipsokardonga, toshga, sementga 
surtish mumkin. Ishlatish uchun tayyorlangan va aralashtirishni talab qilmaydigan 
qoplamani zanglamaydigan shpatel bilan bir qatlamda surtiladi va tekislanadi. 

а

b