Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

mavzu, 
malaka, material
) tarkibli metodik tushunchadir.Uni metodist olim o‘z ijodiy 
faoliyatida yaratadi, muallim o‘quvchilarga amaliy faoliyatda o‘rgatadi, 
o‘quvchilar esa darslik yordamida o‘zlashtiradilar.”
16
Chet tillarni o‘qitishda ilmiylik, maqsadga muvofiqlik, foydalanish tamoyili; 
o‘quv jarayoni va ta’lim jarayonida talabalarning shaxsini har tomonlama 
rivojlantirish va tarbiyalash tamoyili; o‘quvchilarning ongi va faoliyati tamoyili; 
nazariyaning amaliyot bilan bog‘liqligi tamoyili; taqdimot tamoyili; talabalarning 
individual xususiyatlarini hisobga olish tamoyili va boshqalardan foydalaniladi. 
Yuqorida ta’kidlab o’tilganidek, didaktika va metodlar umumiy o’rganiladigan 
ob’yektga - o‘quv jarayoniga ega, ammo didaktika bu jarayonni bir butun sifatida 
o‘rganadi va chet tillarni o‘qitish metodikasi – ma’lum bir mavzu - chet tiliga 
nisbatan. 
O‘qitishtizimi 
- 
buma’lumbiruslubiytushunchagamoskeladigano‘quvjarayonining 
universal 
modeli 
bo‘lib, 
u 
material 
tanlash, 
maqsad, 
ongnishakllantirishvao‘qitishvositalarinitanlashbilanbelgilanadi. 
Metodikaningasosiykategoriyalari: usul, uslub, o‘qitishtizimi, o‘qitishusuli, 
o‘quv qo‘llanmalarivao‘qitishtamoyillari. 
Usul 
- 
buamaliymashg‘ulotningmuayyanbosqichidajudaaniqo'quvmuammolariniyechis
hgaqaratilganelementaruslubiyakt. 
Uslubasosiymetodologikmuammonihalqilishningma'lumbir 
dominant 
g‘oyasigaasoslanib, 
o'quvjarayoniningasosiytarkibiyqismlarinichettilidaamalgaoshirishningumumlas
htirilganmodelidir. 
Chet 
tilinio‘qitishningumumiystrategiyasisifatidatushunishusullariningtarixanshakllan
16
Jalolov J. Chet tili o‘qitish metodikasi. -T.: O‘qituvchi. 2012. -B.54 

---

36 
ganmodellariquyidagilar: grammatik -tarjima, matn- tarjimasi, to‘g‘ridan-
to‘g‘ritabiiyusul.
Ularbilanbog‘liqmetodikadayanaquyidagimetodlarbor: 
Palmer 
og‘zakimetodi, 
Frizning 
audiolingual 
metodi, 
audiovizualmetod, 
Uestningo'qishmetodi, kommunikativmetod.
O‘qitishtizimi 
- 
buma’lumbiruslubiytushunchagamoskeladigano‘quvjarayonining 
universal 
modeli 
bo‘lib, 
u 
material 
tanlash, 
maqsad, 
ongnishakllantirishvao‘qitishvositalarinitanlashbilanbelgilanadi. 
Ta’limgayondashuv - Chet tilinio‘rganishstrategiyalari: 
1. Bixevioristik
17
, ya’nixulq-atvor (rag‘batlantirish, reaksiya) 
2. individual ongli (misollarustidaishlash) 
3. kognitiv (qoidalar - iboralarniongliravishdaqurish) 
4. integratsiyalshgan (o‘rnatilgan). 
Bularningbarchasichettilinio‘qitishdao'quvjarayoninitashkiletishningturlidara
jalaridaishlaydi. 
O'quvvositalari 
- 
o‘quvjarayoniningturlixilvositalari, 
ularningyordamidamaqsadlargayanadamuvaffaqiyatlivaoqilonaerishiladi.Muloq
ot - buo'zarota'sirko'rsatadiganodamlarfaoliyati, ularbir-birlaribilanbelgilar, 
shujumladantilyordamidaharakatqilishadi, o'zfaoliyatinitashkilqiladi.