O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Bozor iqtisodiyoti 
Mehnatni 
me’yorlash 
Mehnatga haq 
to‘lash 
Mahsulot narxi 
Mahsulot narxi 
Mahsulotga 
qo‘shilgan ulush 
Mehnatga haq 
to‘lash 
10.3-rasm. Boshqaruv vazifalarining ustuvorligi 

---

246 
lariga batafsilroq to‘xtalish mumkin. 
Ball usuli. 
U bajarilgan ishni baholashda bajarilgan ish 
ko‘rsatkichlarini ham, xodimning amaliy sifatlarini ham oldindan 
ishlab chiqilgan me’yorlar bilan taqqoslashni ko‘zda tutadi. SHu 
maqsadda baholash omillari hamda har bir omil darajalari miqdori, 
shuningdek ularni ballar yordamida baholash sinchiklab tanlab olinadi. 
Baholashda ball tizimining grafik shkalasi hamda ko‘p bosqichli 
shkalalar qo‘llaniladi. Ularda baholar shkalalaridan texnik hisoblash 
vositalari sifatida foydalanish ko‘zda tutilgan. Agar grafik shkalalarda 
darajalar miqdori oldindan belgilab qo‘yilgan bo‘lsa (odatda 4-5 ta: 
miqdor shkalalarida – son, alfavit shkalalarida – harflar, foizlar shkala-
larida – foiz, bayon shkalalarida – yomon, qoniqarli, normal, yaxshi va 
a’lo), ko‘p darajali shkalalarda darajalar soni tabaqalashtirilgan holda 
bo‘ladi va chizmada belgilab qo‘yilmaydi. 10.2-jadvalda ball orqali 
baholash miqdor shkalalari hamda ishlarni xizmatlar uchun ustamalar 
to‘lash guruhlari bo‘yicha taqsimlashni hisoblab chiqish keltirilgan. 
10.2-jadval 
Bajarilgan ishni ball bo‘yicha baholashning miqdor shkalasi 
A.
 
Darajalarni ballar orqali baholash 
Xodim ishini baholash 
ko‘rsatkichlari 
Darajalar 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
Bajarishga taalluqli omillar 
Ish miqdori yoki hajmi 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Sifat 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Bilim 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Fikrlash 
4 
6 
8 
10 
12 
14 
16 
18 
Ishonchlilik 
4 
6 
7 
9 
10 
11 
12 
13 
Jami ballar 
17 
24 
30 
37 
43 
50 
56 
62 
Xodimga taalluqli omillar 
Fikrni ifoda eta olish qobilyati 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Tashabbuskorlik 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Ishga munosabat 
- 
- 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Ko‘nikuvchanlik 
- 
- 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Rahbariyat fikri 
- 
- 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Jami ballar 
6 
8 
13 
18 
23 
28 
33 
28