O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Birinchi 
bosqich
Ikkinchi
bosqich
Uchinchi
bosqich
To‘rtinchi
bosqich
11.19-rasm. Korxonada o‘rta bo‘g‘in rahbarlari karyerasini 
rivojlantirish 

---

302 
Korxonalarda personal karyerasini rivojlantirish rejalari 
quyidagi xususiyatlarga ega: 
1. Xodimning mehnat staji ortishi bilan uning lavozimda o‘sishi 
tezlashmaydi. Xodimning bir lavozimdagi staji qancha ko‘p bo‘lsa, 
uning navbatdagi yuqori lavozimga ko‘tarilish ehtimoli shuncha kamayib 
boradi. Ya’ni lavozimdagi staj mansabda ko‘tarilish mezoni hisob-
lanmaydi. 
2. Lavozimda ko‘tarilish tezligi turli lavozimlar uchun bir xil emas. 
Boshqalarga ko‘ra muhandis va ustalar, ayniqsa 30–39 yoshdagi 
muhandis va ustalar sekinroq ko‘tariladi. 
3. Mutaxassislar lavozimda asosan vertikal bo‘yicha o‘stiriladilar, 
ya’ni ularning lavozimi yuqori bo‘lgan sari ish xaqlari ham ortib boradi. 
Mutaxassislarning ko‘p hollarda tegishli kasbiy ko‘nikmalarga ega 
bo‘lishlari uchun o‘zlari egallab turgan lavozimlarga o‘xshash boshqa 
vazifalarda ishlab ko‘rish istaklari bo‘lsa ham amaliyotda ularni 
karyerada gorizontal siljitish usuli yetarli darajada qo‘llanilmaydi
. 
Mutaxassislarning mehnat faoliyatiga nisbatan qarashlari bir xil 
emas. 30 yoshdagi mutaxassislar mehnat faoliyati ijodiy yondashuvni 
talab etadigan ishlarni ko‘proq yoqtiradilar. Bundan kattaroq yoshdagi 
mutaxassislar uchun mehnat jarayonida hamkasblari bilan ko‘proq 
o‘zaro muloqotda bo‘lishi muhimroqdir. Personal bilan ishlashda bu 
xususiyatlar hisobga olinishi kerak. 
Mutaxassislar karyerasini rivojlantirish obyektiv omillar bilan 
bevosita bog‘liq. Mehnatni tashkil etish, uni rag‘batlantirish, attes-
tatsiyani tashkil etish va uni o‘tkazish, jamoadagi ma’naviy-psixologik 
muhit, rahbarlik darajasi va hokazolar ana shu omillar hisoblanadi. 
Rahbarlar karyerasini rivojlantirishda ikki toifa rahbarlarni 
mansabda ko‘tarish nazarda tutiladi: 
–
yuqori bo‘g‘in rahbarligiga lavozimda o‘stirish; 
–
o‘rta bo‘g‘in (bo‘linmalar) rahbarligiga lavozimda o‘stirish. 
Jumladan, o‘rta bo‘g‘in (bo‘linmalar) rahbarligiga lavozimda 
o‘stirish besh bosqichdan iboratdir (11.19-rasm).