O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

     

Shakllar  MBga  yangi  ma'lumotlarni  kiritish  hamda  mavjudlarini  ko'rib 

chiqishga  mo'ljallangan  vositadir.  Oddiy  foydalanuvchi  shakllar  vositasida  ruxsat 

etilgan maydonlargagina ma'lumot kirita oladi.  Loyihalovchi  esa  MBga ma'lumot 

kiritishni  tezlatish,  avtomatlash  tirish  maqsadida  shaklga  maxsus  boshqaruv 

elementlarini  (schotchiklarni  doirachalar.  kvadratchalar.  yoyiluchi  ro’yxatlar  va 

boshqalarni)  joylashtiradi.  Shakllarning  afzalliklari  ma'lumotlarni  to'ldirilgan 

blanklar  orqali  kiritish  amalga  oshirilganda  yanada  yaqqol  namoyon  bo'ladi.  Bu 

holda  tayyor  blankdagi  barcha  narsalar  (bezaklar  va  boshqalar)  grafik  vositalar 

ko'magi  bilan  shaklda  mutlaqo  aynan  aks  ettlriladi.  Demak,  shakllar  yordamida 

nafaqat  ma'lumotlar  kiritilar  ekan.  balki  ularda  MBdagi  mavjud  qaydlar 

ko'rgazrmali tarzda aks ellirilar ham ekan. Albalta. ma'lurnolarni bevosita MBning 

asosiy  jadvallaridan  yoki  so'rovlar  tomonidan  hosil  qilinuvchi  natijaviy 

jadvallardan  ham  ko'rib  olish  mumkin,  faqatgina.  hech  bir  bezaklarsiz,  Shakl 

---

92 

 

haqida  gap  kelganda,  uning  bezash  vositalariga  ega  ekanligiga  alohida  etibor 

qaratamiz,  Shakllarning  bezagi  MBga  ma'lumot  kirituvrhi  va  MBdan  axborot 

oluvchi  foydalanuvchilarda  xotirjamlik,  jiddiylik  ruhini  uyg

:

otish  kabi  omillarga 

ega bolishi kerak.