O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

Yukni o‘zi tushiruvchi transport vositalariga 
samosval va 
tsementtashigichlardan tashqari uzun o‘lchovli konstruktsiyalarni kransiz o‘zi 
tushiruvchi moslamalari bo‘lgan avtomobillar yoki avtonom kran moslamalari 
kiritiladi (4.6 va 4.7-rasmlar). 
Qurilish maydonlarida mayda donabay materiallarning va buyumlarning 
ommaviy qo‘llanilishi paketlashga (4.8-rasm) – ya’ni bunday yuklarni 
yiriklashtirilgan birlikda shakllantirish va birlashtirishga olib keldikim, bu ularning 
butligini, yaxlitligini va ombor ishlarini mexanizatsiyalashga, belgilangan 
sharoitda yetkazib berishga imkon beradi. beradi. Buning uchun maxsus texnik 
vositalar – paketlar, yuklarning ma’lum bir turlarini tashish uchun mo‘ljallangan 
universal va maxsus konteynerlar (4.9-rasm) qo‘llaniladi 

---

104 
4.6-rasm. Yukni o‘zi tushiruvchi avtotransport vositalari: 
a − yukni o‘zi tushirish jarayoni sxemasi; b − o‘zi ag‘daruvchi yog‘och tashigich; 1 − 
shatakchi; 2 − harakatlanuvchi (surilma) karetka; 3 − inventar taglik; 4 − yarim tirkama; 5 − 
ag‘dariluvchi maydon; 6 − qaytarma ustun; 7 − domkrat. 
4.7-rasm. Avtonom yuk tushirish vositalari bo‘lgan avtomobillar: 
a − konsolli kran qurilmasi bo‘lgan avtomobillar; b − portalli avtomobillar; v − 
monorelsli va telferli avtomobil; g − kuzovi konteyneri ajratib olinadigan avtomobil 
4.8-rasm. Qurilish yuklarini paketlash namunalari: 
a – rulonli materiallarni; b – tsilindrik yuklarni; 1 – poddon (taglik). 

---

105 
4.9-rasm. Qurilish yuklarini tashish uchun konteynerlar: 
a − universal; b − faqat rulonli materiallarni tashish uchun; v − pardozlash plitkasi uchun; 
g − linoleum uchun; d − bitumli mastika uchun; ye − axlat tashish quvuri elementlari uchun. 
.