O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
13.2.Turistik korxona turistik faoliyatni amalga oshirishda turistik 
subyektlarni xavfsizligini ta‟minlashi 
Turistik korxona turistik faoliyatni amalga oshirishda turistik subyektlarni 
xavfsizligini ta‘minlash maqsadida quyidagilarga majbur: 

sayohat vaqtida sodir bo‗lishi mumkin bo‗ladigan xavf to‗g‗risida va 
umumiy talablarni bajarish yoki ehtiyotdan ko‗rilgan chora tadbirlar haqida 
turistlarni(ekskursantlarni) xabardor qilish; 

turistik xizmatlarni taqdim etish vaqtida xavfsizlik shartlarini yaratish, safar, 
sayr va ekskursiya vaqtida tegishli choralar bilan ta‘minlash; 

yuqori xavf-xatarli turistik xizmatlarni (avtomobilli, tog‗li, chang‗ili, suvli, 
velosipedli speleoturizm va boshqalar) taqdim etishda maxsus xavfsizlik talablari 
bilan ta‘minlash; 

turistlarni(ekskursantlarni) ko‗ngilsiz voqealar haqida ogohlantirishni, 
birinchi tibbiy xizmatni ko‗rsatishni, shikastlanishdan saqlanish va oldini olishning 
o‗rgatilishini ta‘minlash; 

sayohat vaqtida jabr ko‗rgan shaxslarga birinchi tibbiy yordam 
ko‗rsatilishini va transportirovkasini ta‘minlash; 

favqullodda vaziyatdagi turistlar(ekskursantlar), yo‗qolib qolgan shaxslar 
haqida mahalliy organ va mas‘ul shaxslarni zudlik bilan ogohlantirish. 
 
 
 

---

160 
13.3. Turist va ekskursantning huquq va majburiyatlari 
Turist va ekskursantlarning quyidagi huquqlari mavjud: 

O‗zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida belgilangan fuqarolarning dam 
olishga, harakatlarning erkinligiga, sog‗ligini tiklash va mustahkamlashga, ma‘naviy 
ehtiyojini qondirishga, shaxsiyatining hurmat qilinishi va himoyalanishiga haqlidir; 

vaqtinchalik tashrif buyuradigan mamlakatda kirish va chiqish qoidalari, 
mahalliy aholining urf-odatlari, tabiati, madaniyati, alohida muhofaza etiladigan 
hududlari, atrof -muhit holati haqida zaruriy va aniq ma‘lumotni olishga; 

turizm sohasida tadbirkorlik faoliyatini yuritayotgan subyektlarning 
litsenziyasi, ruxsatnomasi, sertifikatlari va boshqa qonun tomonidan belgilab 
qo‗yilgan hujjatlarning mavjudligi haqida ma‘lumot olishga; 

shartnomada kiritilgan turistik xizmatlarni olishga; 

shaxsiy 
xavfsizligiga, 
hayoti, 
sog‗ligi, 
iste‘mol huquqi hamda 
mulkininghimoya qilinishiga; 

zaruriy tibbiy xizmatni olishga; 

shartnoma shartlari bajarilmagan yoki nomuvofiq bajarilganda ma‘naviy va 
moddiy zararni undirishga; 

boshqa huquqlarni amalga oshirishga. 
Turist va ekskursantlarning huquqlari bilan bir qatorda ularning xavfsizligini 
ta‘minlashda asos bo‗luvchi majburiyatlari ham borki, bular quyidagilar: 

tashrif buyurgan mamlakati hududida amal qiladigan qonunlar, talablarni, 
boshqa shaxslarning shaxsiy manfaatlari va huquqlarini buzmaslik; 

bojxona, chegara, sanitar va boshqa qoidalarini buzmaslik; 

tashrif buyurgan mamlakatning siyosiy va ijtimoiy tizimini, urf-odatlari, 
diniy e‘tiqodini hurmat qilish; 

tashrif buyurgan mamlakatning atrof-muhitini saqlash, tabiiy va madaniy 
meros obyektlariga g‗amxo‗rlik bilan munosabatda bo‗lish; 

turistik xizmatlarni taqdim etish to‗g‗risidagi shartnomaganazarda tutilgan 
shartlar va qoidalarga amal qilish; 

---

161 

turistik xizmatlarni taqdim etish uchun zaruriy bo‗lgan o‗zi haqidagi 
shaxsiy ma‘lumotlarni taqdim etish; 

sayohat davomida shaxsiy xavfsizlik qoidalariga rioya qilish; 

noqonuniy harakatlar oqibatida yetkazilgan zararni qoplash; 

O‗zbekiston Respublikasi qonunlarida belgilab qo‗yilgan boshqa 
majburiyatlarni bajarish va sh.k.