O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
13.3. V. Oyken “iqtisodiy tizim” tiplari to„g„risida 
Valter Oyken (1891–1950) o„zining “Milliy iqtisodiyot asoslari”
(1947) 
kitobida xo‗jalikni tashkil etish
shakllarining asosiy tiplarini (turlarini) ko‗rsatib
beradi. Mazkur kitobning ―Iqtisodiy tizimlar‖
bobida
―xo‗jalikning ideal tiplari‖ to‗g‗risidagi g‗oya
ilgari suriladi. Uning mohiyati V.Oykenning
quyidagi mulohazalarida ochib beriladi: har
qanday mamlakatning iqtisodiyoti juda ko‗p bir
xil elementlardan tashkil topgan, ya‘ni pul,
baho, foyda, kapital, foiz, mehnat, ish haqi va 
shu kabilar. Nega bo‗lmasa turli mamlakatlarning iqtisodiyoti turlicha? 
V.Oyken bo‗yicha buning sababi bosh elementlarda yashiringan. 
Bunday elementlar, bir tomondan – bu erkin bozor xo‗jaligi, ikkinchi 
tomondan – markaziy boshqaruv xo‗jaligi hisoblanadi. Bu bosh 
elementlar ideal yoki sof xo‗jalik tiplari hisoblanadi va