O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan darslik sifatida tavsiya etilgan

Korporativ 

tuzilmalarning 

moliyaviy 

munosabatlari 

Ishchi xodimlar, 

ta’sischilar

 

(aksiyadorlar) bilan 

Davlat bilan 

Tarkibiy 

bo‘linmalari

 bilan 

Soliq 

maslahatchilari 

bilan 

Sug‘urta

 

kompaniyalari 

bilan 

Fond birjalari bilan 

Auditorlik 

tashkilotlari bilan 

Tijorat banklari 

bilan 

 

Boshqa ijtimoiy va bozor 

infratuzilmasi obyektlari 

bilan 

Baholash 

tashkilotlari 

bilan 

Yuqori turuvchi 

tashkilotlar bilan 

Xaridorlar va mol 

yetkazib 

beruvchilar bilan 

Investitsiya 

institutlari bilan 

Lizing 

kompaniyalari 

bilan 

---

 

247 

qaratiladi. Boshqa tomondan erishilgan natija – korporativ tuzilma 

foydasini ta’sischilar yoki aksiyadorlar o‘rtasida taqsimlash jarayoni 

ham  korporativ  moliyaviy  munosabatlarda  muhim  o‘ringa  ega 

ekanligini qayd etib o‘tishimiz lozim. 

Korporativ  moliyaviy  munosabatlarda 

ishchi-xodimlar

  bilan 

moliyaviy munosabatlar muntazam ravishda ro‘y berib turishi bilan 

xarakterlidir. Shuningdek, ishchi-xodim aksiyador ham bo‘lsa, ular 

bilan moliyaviy munosabatlar ko‘lami yanada kengayadi.  

Davlatning 

korporativ 

tuzilmalar 

bilan 

moliyaviy 

munosabatlari  ko‘p  tomonlamaligi  bilan  ajralib  turadi.  Bunday 

munosabatlar tarkibini quyida keltirib o‘tamiz (12.3-rasm):  

 

 

 

12.3-rasm. 

Davlatning korporativ tuzilmalar bilan 

moliyaviy munosabatlari 

 

Yuqoridagi  rasm  ma’lumotlari  asosida  davlatning  korporativ 

tuzilma  bilan  moliyaviy  munosabatlari  bevosita  davlat  ro‘yxatidan 

o‘tkazish  va  faoliyatga  ruxsat  berish,  faoliyatni  tartibga  solish, 

davlat  byudjeti  daromadlarini  shakllantirish,  davlat  ulushini 

kiritish  yoki  xususiylashtirish  maqsadida  sotish,  korporativ 

boshqaruvda  bevosita  ishtirok  etish,  davlat  ta’lim  muassasalarida 

korporativ  tuzilmalar  faoliyati  uchun  kadrlar  tayyorlash,  ish 

o‘rinlari  yaratish  orqali  aholi  bandligini  va  daromadliligini 

Davlat 

ro‘yxatidan

 

o‘tkazish

 

va faoliyatni tartibga solish 

Davlat ulushini kiritish yoki 

xususiylashtirish 

Davlat xaridi 

Subsidiyalash yoki davlat 

krediti ajratish 

Moliyaviy nazorat  

Imtiyoz va preferentsiyalar 

berish 

Davlat byudjeti 

daromadlarini shakllantirish 

Yirik loyihalarni 

hamkorlikda amalga oshirish 

Ish 

o‘rinlarini

 yaratish orqali 

aholi bandligini 

ta’minlash

 

Oltin aksiya amaliyotini joriy 

etish orqali korporativ 

boshqaruvda ishtirok etish 

Davlat qimmatli 

qog‘ozlarini

 

korporativ tuzilmalar 

o‘rtasida

 joylashtirish 

Kadrlar bilan 

ta’minlash