O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Kurs ishining maqsadi hozirgi milliy iqtisodiyotda moliya tizimining ahamiyati takomillashib borayotganini nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi.

Kurs ishi kirish, 4 qism, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati va ilovalardan tarkib topgan.

5

1.Moliyaviy tizim, uning sohalari, bo’g’inlari va vazifalari.

Moliya mubosabatlari pul mablag’lari bilan bog’liq munosabat bo’lib, uning moddiy asosini pul tashkil qiladi, lekin u pul emas yoki pul bilan bir xil narsa- tushuncha emas. Moliya kategoriya sifatida xalq xo’jaligida pul resurslarini hal etuvchi: ularni taqsimlash va ishlatish borasidagi iqtisodiy munosabatlarni bildiradi.Har qanday iqtisodiy faoliyat mablag’, pul talab qiladi. Ishlab chiqarish qayerda bo’lmasin, bari-bir moliyani yuzaga keltiradi.

Umumjamiyat ehtiyojlari davlat yo’li bilan qondiriladi. Bular jumlasiga atrof muhitni muxofaza qilish, mudofaa, ijtimoiy tartibni saqlash, bir qator nomoddiy sohalarni pul bilan ta’minlash, aholining nochor qatlamlarini boqish va boshqalar kiradi. Mazkur ehtiyojlarning qondirilishi davlatning moliyaviy faoliyati bilan bog’liq.

Davlat ishlaridan tashqarida ham masalan, tadbirkorlik, oila doirasida ham moliya aloqalari mavjud. Moliya ishtirokchilari har xil, lekin moliyani moliya qiladigan asos bor.Bu mohiyat qiymatning taqsimlanishidir.

Jamiyatning moliyasi ma’lum tizimni hosil qiladiki, bunga moliya obyekti, moliya subyekti, moliya munosabatlari, moliya mexanizmi, moliya siyosati va nihoyat moliya institutlari kiradi. Bularning har birini alohida sharhlash o’rinli deb hisoblayman.

Moliya obyekti — bu moliya resursi bo‘lib, turli pul fondlaridan iborat bo‘ladi. Bu fondlarni barcha iqtisodiyot subyektlari o ‘z daromadi — tushumi hisobidan shakllantiradi, ular hisobidan xarajatlarini moliyalashtiradi.

Moliya subyekti — bu moliya munosabatlarining ishtirokchilari bo‘lib, firmalar, xonadonlar, davlat va nodavlat idoralaridan iborat, bular yuridik va jismoniy shaxslar hisoblanadi.