O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti moliyaviy menejment fakulteti

Rossiya Federatsiyasida davlat moliyaviy nazoratining bosqichlari  

Bos-

qich

 

Moliyaviy nazoratni 

amalga oshiruvchi 

Davri (yillar) 

Kelib chiqish sabablari va belgilari 

---

37 

 

markaziy tashkilot 

1 

Mansabdor shaxslar 

1811-yilgacha 



 

Podshox g’aznasini to’ldirish; 



  Mansabdor  shaxslarning  boylik  orttirish 

yo’lidagi shaxsiy manfaatlari; 



 

Ma’lum me’yorlar bo’lmagan 

2 

Davlat nazorat 

idorasi 

1811-1892 yillar 



  Davlatchilikning shakllanib borishi; 



  Xususiy mulkchilikning yuzaga kelishi; 



 

Davlat  va  jamiyat  bo’linishi  natijasida 

nazorat  ishlari  ijtimoiy  ahamiyat  kasb  eta 

boshladi; 



  Nazorat 

organlari 

o’rtasidagi 

nomutanosiblik samarasizlikka olib kelgan; 

3 

Davlat nazorat 

idorasi 

1892-1940 yillar 



  1811-1892  yillarda  faoliyat  ko’rsatgan 

Davlat 

nazorat 

idorasi 

ishining 

samarasizligi 

va 

noto’g’ri 

xulosalar 

chiqarilishiga olib kelganligi; 



  Buxgalteriya hisobining mamlakat bo’yicha 

yalpi joriy qilinishi; 



 

Iqtisodiy 

qonunlarning 

to’g’ri 

amal 

qilishini  ta’minlash  maqsadida  tashkil 

qilingan. 

4 

Davlat nazorat 

vazirligi 

1940-1990 yillar 



  Yangi  hukumat  –  SSSR  ning  vujudga 

kelishi; 



  Xususiy 

mulkchilik 

shaklidan 

jamoa 

mulkchiligiga butunlay o’tish;  



  Rejali  iqtisodiyotning  asosiy  quroli  nazorat 

hisoblanadi; 



  Tekshiruvlarning  asosiy  shakli  taftish 

ko’rinishida bo’lgan. 

5 

Hisob palatasi 

1990-… 



  Bozor  munosabatlarining  mamalkatda  ildiz 

otishi; 



  Jahon  andazalari  asosida  milliy  rus  moliya 

---

38 

 

tizimining yaratilishi; 



 

O’zbekiston  Respublikasi  Hisob  palatasi 

faoliyati 

bilan 

deyarli 

bir 

turdagi 

vazifalarni bajaradi. 

 

Hisob  palatasi  ishini  yoritib  berish  maqsadida  2011-2012  yillarda  palata 

tomonidan o’tkazilgan nazorat natijalari bilan tanishib chiqsak. 

7-jadval 

Hisob palatasi tomonidan Rossiya Federatsiyasi kommunal xo'jaligiga 

ajratilgan investitsiyalar ustidan o'tkazgan moliyaviy nazorat natijalari

2

 

№ 

Investitsion 

dasturlar 

2011-yilda 

2012-yilda 

Tasdiqlangan 

(mln rubl) 

Moliyalash- 

tirilgan 

(mln rubl) 

Faktik 

asoslangan 

(mln rubl) 

Tasdiqlangan 

(mln rubl) 

Moliyalash- 

tirilgan 

(mln rubl) 

Faktik 

asoslangan 

(mln rubl) 

1 

Issiqlik bilan 

ta'minlash sohasida 

45007 

33799,5 

37252 

58992 

49067 

- 

2 

Byudjet mablag'lari 

hisobidan 

30111 

220,4 

204,4 

0 

588,2 

- 

3 

Suv bilan ta'minlash 

sohasida 

67733 

33800 

37252 

58703 

24841 

22666 

4 

Byudjet mablag'lari 

hisobidan 

723,5 

220,4 

204,4 

0 

3992,9 

1766,7 

5 

Oqava suv va chiqindi 

suvlarni tozalash 

sohasida 

52133 

13052 

11244 

40674 

18540 

8782,7 

6 

Byudjet mablag'lari 

hisobidan 

17383 

5494,1 

5485,5 

0 

2438,8 

1364,1 

7 

Jami 

164873 

80651 

85748 

158369 

92448 

31448 

8 

Byudjet mablag'lari 

hisobidan 

48218 

5934,9 

5894,3 

0 

7019,9 

3130,8 

 

Jadval  ma’lumotlaridan  ko’rinib  turibdiki,  Rossiya  Federatsiyasida  kelgusi 

yil  uchun  investitsiya  dasturlari  (kommunal  sohada)  yuqori  ehtimollik  bilan 

tuziladi  va  shunga  yarasha  mablag’  ajratilishi  ko’zda  tutiladi.  2011-yilda  byudjet 

mablag’lari hisobidan mazkur sohaga 48,2 mln rubl ajratilishi tasdiqlanib, shundan 

                                                           

2

 www.ach.gov.ru/ru/bulletin/2012 

---

39 

 

qariyb  6  millioni  realizatsiya  qilingan  bo’lsa,  2012-yilda  bu  borada  byudjet 

mablag’lari  ajratilmagan  va  yakunda  7  mln  rubl  rejadan  tashqari  byudjet 

mablag’lari  aynan  kommunal  sohaga  yo’naltirilishiga  to’g’ri  kelgan.  Yana  shuni 

ta’kidlash  joizki,  2012  yilda  aholini  issiqlik  bilan  ta’minlash  sohasida  nazorat 

organlari  tomonidan  faktik  tekshiruvlar  olib  borilmagan  bo’lib,  buning  natijasida 

deyarli 50 mln rubl qiymatidagi investitsiyalar asoslanganligi aniqlanmagan. 

Umuman  olganda,  Rossiya  Federatsiyasida  moliyaviy  nazorat  quyidagi 

subyektlar ustidan amalga oshiriladi: 



  davlat hokimiyati organlari; 



  davlat  tashkilotlari  va  korxonalari,  hamda  davlat  ulushi  bor  korxona  va 

tahkilotlar; 



 

budjet mablag’lari hisobiga moliyalashtiriladigan va davlat subsidiyalarini 

oluvchi tashkilot va korxonalar; 



 

davlatning budjet va byudjetdan tashqari jamg’armalari; 



 

o’zini o’zi boshqarish organlari; 



  jamoat  birlashmalari,  nodavlat  fondlar  va  boshqa  nodavlat  notijorat 

tashkilotlari; 



  tadbirkorlik tuzilmalari va jismoniy shaxslar.