O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/105
Sana13.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#355336
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   105
Bog'liq
Yosh-tarjimashunos-V

 
 
AZIZ NESIN ASARLARIDAGI HAJVNING  TARJIMADA 
BERILISHI 
Feruza Qulboyeva,  
“Tarjima nazariyasi va amaliyoti” yo‘nalishi 3-kurs talabasi 
Ilmiy rahbar: Mehriniso Qayumova 
Zamonaviy turk adabiyotini Aziz Nesin asarlarisiz tasavvur qilish 
qiyin
151
. Adib yuzlab hajviy hikoya, romanlar muallifidir. U o‘z asarla-
rida jamiyatda mavjud illatlarni fosh qilar ekan, turli kulgili vaziyatlar 
orqali kishilarni beixtiyor o‘z nuqsonlari ustidan kulishga majbur qiladi 
[1]. A.Nesin asarlarining qahramonlari – ish axtaraverib bezor bo‘lgan 
mayda  amaldor,  omadsiz  ziyoli  va  qashshoq  ishchilardir  ("Yashasin 
kambag‘allik", "Maydon soatlari", "Xotin kishi bo‘lganimda-yu..." va 
b.).  Aziz  Nesin  O‘zbekistonda  bo‘lib  o‘tgan  Osiyo  va  Afrika  mam-
lakatlari yozuvchilarining Toshkent anjumanida ishtirok etgan. Uning 
yuzga yaqin asari o‘zbek tiliga ham tarjima qilingan [2]. 
Ushbu maqolada A.Nesinning asarlaridagi hajv unsurlarining o‘zbek 
tilida qanday berilganligi xususida to‘xtalamiz. Hajv, ya’ni 
satira
 termini 
o
  qurama,  har  xil  narsa
  degan  ma’noni  anglatadi.  Satirada  tasvir  ob’-
yektlari  ayovsiz  kulgi  vositasida  beriladi.  Unda  jamiyatdagi  bema’ni, 
asossiz, noto‘g‘ri hodisalar, illatlar fosh qilinadi. Voqealarning real ko‘ri-
nishini  o‘zgartirib,  oshirib,  bo‘rttirib,  mubolag‘a  qilish,  keskinlashtirish 
va  shartlilikning  boshqa  turlari  yordamida  yaratilgan  obraz  orqali  satira 
ob’yektiga "ishlov" beriladi [3]. Satira  muallifi komiklikning boshqa tur-
laridan  (yumor,  hikoya  va  boshqalar)  ham  foydalanishi  mumkin,  biroq 
 
151
 
Og‘ir ehtiyoj tufayli Sharqiy Onado‘lidan Istanbulga ko‘chib borgan, asli qrimtatar bo‘lmish 
tariqatchi  Abdul  Azizning  o‘g‘li  Aziz  Nesin  (Mehmet  Nusrat)  siyosiy  mavzularda  hajviy 
felyeton va hikoyalar yoza boshlaganida shu taxallusni tanlagan. 


 
107 
satira uchun salbiy tus berib, keskin ifodalangan estetik ob’yekt xarakterli 
hisoblanadi.  
Aziz Nesin ham satira janirida barakali ijod qilgan buyuk turk va ja-
hon adibi hisoblanadi. Quyida adibning satirik yo‘nalishda bitilgan “No-
yob mikrob” nomli hikoyasi tahlilga tortiladi. Mohir tarjimon Miad Haki-
mov  tomonidan  o‘girilgan  ushbu  hikoya  o‘zbek  tilidagi  tarjimasida  asl 
mohiyatini  saqlab  qola  olgan.  Hikoya 
(“Orijinal  Mikrop”)
ni  tarjimon 
“Noyob Mikrob” 
deb o‘girgan. Turkcha “orijinal” so‘zining aynan o‘zbek 
tilidagi varianti qaysidir ma’noda “noyob” bo‘ladi. Demak bu yerda tar-
jimon to‘g‘ri ish tutgan. Hikoyaning bosh qahramoni
 “yüzü hiç gülmeyen 
profesör”
ni
 
tarjimon  o‘zbek  tiliga 
“hamisha  qovog‘idan  qor  yog‘ib 
yuradigan professor”
 deya o‘giradi. Asardan bir parcha keltiramiz:
 
“ – Bu hasta yeni mi?  
– Evet, hocam dün geldi, dedi soldaki assistant. 
– Nesi var? 
– Henüz anlayamadık, iki gözünde sancıl ve sürekli baş ağrısından şikayet 
ediyor…” 
[4]
  
M.Hakimov bu parchani quyidagicha tarjima qilgan: 
 Bunisi yangimi? 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   105




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish