O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent to‗qimachilik va engil sanoat instituti



Download 1,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet137/297
Sana12.01.2022
Hajmi1,9 Mb.
#336017
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   297
Bog'liq
professional etika va etiket

Oilaviy  muhit. 
 Oilaning  mustahkamligi  oila  a‘zolarining  axloqiy  tarbiyasiga 
bog‗liq.     Xalqimizda  bejiz  ―Sog‗lom  turmush  tarzi  mustaxkam  oilaning 
garovidir‖deb aytilmagan.  Sog‗lom turmush tarzi deganda biz nafaqat oiladagi er 
va  xotinning  bir–biriga  bo‗lgan  munosabati  balki,  ulardagi  axloqiy  fazilatlar, 
imonliliq  pokliq  halolliq  rostgo‗yliq  shirinso‗zliq  kabi  axloqiy  me‘yorlarga  amal 
qilgan xolda urf–odatlarga asoslangan, zamonaviy oilani tushunamiz.  
Oilada eng asosiy  narsa – bir-birini  tushunish, qadrlash  va e‘zozlashdir.   Er–
xotindan  birining  kamchiligini  ikkinchisining  fazilati  bilan   yopilib   yurmog‗i 
lozim.    Oilada  ikki  yosh  bir  butun  bo‗ladi,   muhabbat  –  nikoh  iplarini 
mustahkamlaydigan,  axloqiy  mas‘uliyatni  yanada  oshiradigan   hissiyotdir.    Ikki 
yosh hissiy xolatlarini o‗zaro tushunib borishi natijasida oilada mo‗‗tadil kayfiyat  
qaror  topadi,  qarashlar  uyg‗unligi   tug‗iladi.     Zero,  muhabbat  faqat  o‗zaro  hissiy 
qoniqishgina bo‗lib qolmasdan,  munosabatlar go‗zalligiga aylanadi.  
Oila  -  bu  kichik   jamoadir.    Unda  o‗zaro  muomalaning   barcha   qoidalariga  
amal   qilinishi   kerak    Kattalarga  hurmat,  kichiklarga  izzat;  bir–biriga  mehribon 
bo‗lish, ayniqsa ayollarni izzat qilish kabi qoidalar kundalik odatga aylanib borishi 
kerak    Ota-ona   bolalariga   namuna.    SHuning  uchun  ular  oilada  axloq 
madaniyatiga to‗la rioya qilishlari shart.  
Oilaviy  munosabatlar  nisbatan  mustaqil  hodisa  bo‗lib,  oilaning  ichki  ishlariga 
hech  kim  aralashishga  haqqi  yo‗q.    SHu  sababli  ham  oila  muqaddas  va  daxlsiz 
hisoblanadi.    Oilaviy  munosabatlar  jamiyatdagi  mavjud  ijtimoiy,  iqtisodiy, 


 
138 
mafkuraviy  va ma‘naviy munosabatlar  bilan belgilanadi va ular ta‘sirida o‗zgarib 
boraveradi.  
Oilalarda  nafaqat  oilaviy  munosabat,  balki  qon-qarindoshlik  munosabatlari 
madaniyati  ham  yuksak  darajada  rivojlangan  bo‗ladi.    Bunday  oilada  bobo,  buvi, 
ota-ona,  amaki,  aka-uka,  opa-singil,  jiyan,  kuyov,  kelin  quda-anda,  qaynota-
qaynona  kabi  o‗nlab  qarindoshchilik  darajalarini  bildiruvchi  mezonlarga  amal 
qilinadi.    Bu  munosabatlarda  milliylikning  asl  o‗zagi  namoyon  bo‗ladi.    Bu 
munosabatlarning  afzalliligi  shundaki,  bunda  qarindosh-urug‗lar  bilan  oqibatli 
bo‗lib  yashash,  farzandlarni  milliy  udum,  qadriyatlar  ruhida  tarbiyalash  uchun 
imkoniyat  tug‗iladi  hamda  ular  qarindoshlar  orasida  ham  moddiy  va  ma‘naviy 
tayanch-suyanch bo‗lib yashashga odatlanadilar.  
Bunday oilalarda tarbiyalangan farzandlar ham barcha bilan munosabatda tezda 
kirishib  keta  oladigan,  munosabat  madaniyatiga  rioya  etadigan  inson  bo‗lib 
shakllanadilar,  chunki  bu  bolalarni  bitta  oila  emas,  bir  necha  oila  tarbiyalaydi.  
Oilaviy sharoit u yoki bu oila a‘zolarining kelajakda hayotiga bevosita ta‘sir qiladi.  
Oilaning  tarqalishi  har  bir  oila  a‘zolariga  ta‘sir  qiladi.    Axloqshunoslikda  oila 
tarqalishining  uch  turi  ko‗rsatiladi.    Birinchisi,  nikohni  bekor  qilinishi  bilan 
tarqalishi – bunda oilaviy mulq va farzandlar tarbiyasi qonun asosida taqsimlanadi.  
Bunday 
sabab 
o‗zaro  kelishmovchilik  hamda  tushunmovchiliq  o‗zaro 
muhabbatning yo‗qligi natijasida paydo bo‗ladi.  Ikkinchisi, tabiiy tarqalishi bo‗lib 
–  oila  a‘zolarining  biri  falokat,  yoki  kasallik  tufayli  vafot  etgan  oila  mulkining 
meros sifatida taqsimlanishiga sabab bo‗luvchi tarqalishdir.   Uchinchisi – axloqiy 
tarqalish  bo‗lib,  bunda  bolalar  balog‗atga  etib,  oila  qurilishlari  –  ota-onalar  ular 
uchun  oilaviy  mulkdan  uy-joy,  turli  maishiy  jihozlar  ajratib  berishlari 
belgilanadi. SHunga  ko‗ra,  oilada  har  bir  a‘zoning  o‗ziga  yarasha  majburiyatlari 
mavjud.  Ayniqsa, o‗z odatiy turmush tarzini o‗zgartirib, o‗zga oilaga kelin bo‗lib 
kelgan  qizlarimizning  yangi  oila  a‘zolari  bilan  bo‗lgan  o‗zaro  munosabatlari  juda 
muhim hisoblanadi.  

Download 1,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   297




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish