O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Kiyimlarni  ommaviy  ishlab  chiqarish. 

Kiyimlar  ommaviy,  turkumli 

yoki  individual  holda  tikilishi  mumkin.  Ommaviy  ishlab  chiqarishda  bir  turdagi 

---

296 

 

buyumlar  ko„p  miqdorda,  turkumli  ishlab  chiqarishda  uncha  katta  bo„lmagan 

partiyalar  va  yakka  tartibda  kiyimlar  atelyelarida  tikiladi.  Kiyim  ishlab  chiqarish 

standartlar  va  texnik  shartlarning  talablari,  namuna  (etalon)  va  o„rnatilgan 

tartibda  tasdiqlangan  model  bo„yicha  texnik  yozuvlar  asosida  amalga  oshiriladi. 

Kiyim  tayyorlash  jarayoni  materiallarni  bichish  hamda  tikish  operatsiyalarini  o„z 

ichiga  oladi. 

Materiallarni  bichish. 

Bu  operatsiyaning  maqsadi  bichimlarni  tayyorlash, 

ya‟ni  buyumning  tuzilishi  bo„yicha  gazlamalarni  alohida  bo„laklarga  (detallarga) 

kesishdan  iborat.  Buyumning  shakli  va  o„lchami  bo„yicha  qomatga  mos  kelishi 

bichimning  aniqligiga  bog„liq  bo„ladi.  Bichish  tayyorlov  va  asosiy 

operatsiyalarga  bo„linadi. 

Kiyim  modelini  tanlash  - 

barcha  materiallarni  texnik  yozuvlar  va  savdo 

tashkilotlarining  buyurtmalari  asosida  hamda  artikuli,  rangi,  gazlamaning  gullari 

bo„yicha  har  bir  modelga  (usti,  astari,  issiq  saqlovchanligi,  pardozi,  furnituralari 

va boshqalar uchun) ajratib  olishdir. 

To‗shash  uchun  materiallarni  navlarga  ajratish

da

 

rangi,  guli,  eni,  tola 

tarkibi  va fizik-mexanik  xususiyatlari  bir xil  bo„lgan gazlamalar  birlashtiriladi. 

Gazlama  bo‗lagini  hisoblashda 

uzunligidan  qoldiq  qolmasligi  uchun 

oldindan  o„lchanadi.  Buning  uchun  har  bir  bo„lak  gazlama  alohida-alohida 

hisoblanadi.  Taxlashga  ketadigan  gazlama  bo„laklarini  hisoblashda  har  xil 

turdagi,  o„lchamdagi,  uzunlik  va  to„lalikdagi  buyumlarga  sarf  bo„ladigan 

gazlamalar  me‟yorini  bilish  kerak. 

Bo‗rlash  (obmelovka)

da  to„shab  taxlangan  gazlamalar  ustidagi 

andozalarning  chekkasi  chizib  chiqiladi.  Gazlamalarning  sarfi  ko„p  bo„lmasligi 

uchun  andozalar  zich  qo„yiladi.  Bo„rlash  modeli  tez-tez  o„zgarib  turadigan 

buyumlar  tayyorlashda  qo„llaniladi.  Fasonlari  uzoq  muddat  o„zgarmaydigan 

buyumlar  tayyorlashda  (maktab  formasi,  ichki  kiyimlar  va  boshq.)  gazlamalarni 

bichishda trafaretlardan  foydalaniladi. 

---

297 

 

Trafaret 

-  andozalarining  chekkasi  teshilgan  kleyonka  yoki  zich-qalin 

qog„ozdir.