O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Maishiy  kiyimlar  assortimenti.  Ustki  kiyimlar.

  Bunga  palto,  kostyum 

va  kostyum-ko„ylak  buyumlari  kiradi. 

Palto 

buyumlarining  deyarli  barchasi  bir 

xil  tuzilishga  ega  bo„lib,  ular  faqat  fasonlari- silueti, bichimi va pardozi bo„yicha 

bir-biridan  ajralib  turadi.  Palto  buyumlari  quyidagi  belgilari  bo„yicha  bo„linadi: 

materiali  (gazlama,  trikotaj  polotno,  mo„yna,  charm  va  po„stinbop  qo„yterilar), 

mavsumli  (qishki,  yozgi),  yosh  va  jins  belgisi  (erkaklar,  ayollar  va  bolalar), 

turlari  hamda fasoni. 

Paltolar  assortimentiga  yelkaga  kiyiladigan  quyidagi  buyumlar  kiradi: 

palto,  yarim  palto,  kalta  kamzullar,  shinellar,  bushlatlar,  pelerinalar,  plashlar, 

plash-paltolar  va  nakidkalar  (yelkaga  tashlab  yuriladigan  yengsiz  kiyim). 

Palto

- 

oldi ochiq, tugmalar  bilan  qadaladigan, yengi  uzun va yoqali kiyim. 

Qishki  paltolarning  qismlari  yuza  qismi  materiali,  astari,  isituvchi  va 

shakl  saqlovchi  ichki  astar  (to„shama)lardan  tuzilgan.  Mavsumli  paltolar 

ko„pincha  isituvchi  to„shaksiz  va  ayrim  paltolar  esa  qattiq  shakl  saqlovchi, 

to„shaksiz tikiladi. 

Qishki  paltolar  uchun  odatda  ko„proq  junli  va  yarim  junli  gazlamalar  - 

draplar,  suknolar,  paltobop  gazlamalar,  sun‟iy  mo„ynalar  va-mo„yna 

yarimfabrikatlari  (qorako„l,  barra,  quyon,  ondatra,  qoraqo„zan,  tulki  terilari) 

---

302 

 

ishlatiladi.  Isituvchi  materiallar  sifatida  esa  vatin,  porolon  hamda  sun‟iy 

mo„ynalar ishlatiladi. 

Yarim  palto 

-  paltodan  uzunligi  (kaltaligi)  bilan  farq  qiladi.  Ularning 

assortimenti ham paltolarniki kabi bo„ladi. 

Kalta kamzul 

palto va yarim paltodan 

kaltaroq.  Hozirgi  kunda  eng  ko„p  tarqalgan  kiyim  turlaridan  biri  bu  kapyushonli 

qaytarma  qalpoqli  kalta  kamzul.  Ularning  ustki  qismi  uchun  har  xil  tolali 

gazlamalar,  sun‟iy  charm  va  mo„ynalar,  qat-qat  qilingan,  «bolonya»  turdagi 

materiallar  ishlatiladi. 

Shinel 

-  palto  xillaridan  bo„lib,  biror  muassasa  uchun  mo„ljallangan. 

Ularning  shakli,  bichimi,  materiali  va rangini  tegishli  muassasa belgilaydi. 

Bushlat 

yarim  paltoning  bir  turi  bo„lib,  biror  muassasa  uchun 

mo„ljallangan  kiyim. 

Plashlar, 

plash-palto  va  yopinchiq  (nakidka)lar  paltoning  xillariga  kiradi. 

Ular  ko„pincha  suv  o„tmaydigan  «bolonya»  yoki  yomg„irdan  saqlaydigan 

plyonkali  materiallardan  tayyorlanadi. 

Yopinchiqlar 

yengsiz,  qo„l  uchun  kesikli  va  qaytarma  qalpoqli  qilib 

tayyorlanishi  bilan  plashlardan  farq qiladi. 

Kostyum-ko‗ylak 

buyumlari.  Bu  buyumlar  ishlatilish  xususiyatiga  ko„ra 

kundalik,  uylik  va  ziynatli;  tayanch  bo„yicha  -  yelkaga,  belga  kiyiladigan; 

materiali  esa  gazlama,  noto„qima  materiallar,  sun‟iy  va  tabiiy  charmlar;  kiyish 

mavsumi  bo„yicha  –  qishki,  yozgi  hamda  mavsumiyli;  jins  va  yosh  belgisiga 

asosan  -  erkaklar,  ayollar,  bolalar;  turlari  -  pidjak,  yubka,  ko„ylak  va  boshqalar; 

fasoni  -  uzun  yengli,  yengsiz,  badanga  yopishib  turadigan  va  hokazolarga 

bo„linadi.  Kostyum-ko„ylak  buyumlar  assortimentiga  quyidagilar  kiradi: 

pidjaklar,  jaketlar,  kurtkalar,  bluzkalar,  shimlar,  yubka  va  sarafanlar  (yengsiz 

kiyim),  jiletlar,  ko„ylaklar,  xalatlar  hamda  boshqalar.  Bularning  ko„pchiligi 

yengil  kiyimlar  guruhiga  mansub. 

Pidjak 

(shimsiz  kostyum)  yelkaga  kiyiladigan  va  oldidan  qadaladigan 

uzun  yengli,  yoqali  va  cho„ntakli  kostyum.  Pidjaklarning  tuzilishi  mavsumiy 

---

303 

 

paltolarnikiga  o„xshash  bo„ladi.  Pidjaklar  bir  va  ikki  yonboshli,  yopishib  hamda 

yarim 

yopishib 

turadigan 

siluetli, 

yelkalari 

yaxlit 

bichilgan, 

kesik, 

ko„krakburmali,  bel  chizig„i  bo„yicha  kesilgan,  yoqalari,  cho„ntaklari  har  xil 

bo„lishi  mumkin.  Materiali  bo„yicha  pidjaklar  har  xil  tolali  gazlamalar,  sun‟iy  va 

tabiiy  charmlardan  tayyorlanadi.