O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Baliqdan  tayyorlangan lahm mahsulotlar. 

Bunday mahsulotlar yangi, 

yirik,  yog„lik  va  semiz,  me‟yorida  tuzlanib  so„ng  qoqlangan,  quritilgan  yoki 

dudlangan  baliqlardan  tayyorlanadi.  Buning  uchun  osyotr,  sevryuga,  beluga, 

ship,  oq  ribitsa,  nelma,  laqqa  baliq,  dengiz  okunlaridan  foydalaniladi.  Ishlov 

berish  usuliga  qarab,  lahm  mahsulotlar 

baliq

  (orqa  qism);  bokovnik  (yonbosh 

qismi)  va  tesh  (qorin  qismi)ga,  ishlab  chiqarish  usuliga  qarab  esa  osib  qo„yib 

quritilgan  (qoqlangan) va dudlangan  mahsulotlarga  bo„linadi.   

Lahm  mahsulot  tayyorlash  uchun  mo„ljallangan  baliq  ovdan  so„ng 

o„ldiriladi  va  tezda  tozalanadi  (ichak-chavoqlari  va  kallasi  olib  tashlanadi), 

so„ng  yuviladi,  muz-tuz  aralashmasi  bilan  darhol  muzlatiladi.  Muzlatilgan 

baliq

 

tuz  bilan  ishqalanadi  va  sovuq  binoda  bir  oycha  yetiltiriladi.  Tuzlash  tugagach, 

baliq  namakobda  ho„llanadi,  oxirgi  ishlov  beriladi  va  qoqlanadi  yoki  sovuq 

usulda dudlanadi.  

Osetra  baliqlari,  oq  ribitsa  va  nelmadan  tayyorlangan  laxm  mahsulotlar 

sifat  jihatidan  oliy,  1-  va  2-navlarga,  Uzoq  sharq  lososlaridan  tayyorlanganlari 

---

172 

 

esa  1-va  2-navlarga  bo„linadi.  Baliqdan  tayyorlangan  sarxil  lahm  mahsulotlar 

turi  ishlov  berilgan  bo„lishi,  usti  shikastlanmagan  va  qontalashmagan,  ichki 

pardalari  va  qon  quyqalari  yaxshi  tozalangan,  go„shti  me‟yorida  tuzlangan, 

yoqimli  ta‟m  va  hidli  bo„lishi  lozim.  qoqlangan  mahsulotlarning  rangi  -  kul 

rangdan  to  to„q  kul  ranggacha,  dudlanganlari  -  och  tilla  rangli  bo„lishi  kerak. 

Konsistentsiyasi  yumshoq  va  shirador  bo„lishi  lozim.  Tuz  miqdori  oliy  navida  - 

6-8%, 1-navida  - 7-9% va 2-navida  - 10-12% bo„lishi kerak.  

Lahm  mahsulotlarida  ko„pincha  quyidagi  nuqsonlar  uchraydi:  lat  egan; 

qontalashgan;  xomroq  go„sht  mazasi  keladigan;  mahsulot  etarli  darajada 

yetiltirilmaganligi  natijasida  yog„i  tekis  singmagani;  tuz  miqdori  ko„pligi  tufayli 

go„shti  qatlamlangan  va  qurigan;  tuzlangan  yarim  fabrikat  qoqlash  yoki  dudlash 

oldidan  haddan  tashqari  namiqtirib  yuborilganligi  natijasida  achigan  va 

burqsigan hid keladigan  bo„ladi.  

Lahm  mahsulotlari  ichidan  pergament,  podpergament  yoki  tsellofan 

solingan  yog„och  yashiklarga  joylanadi.  Baliqlarning  orqa  qismi  joylanadigan 

yashiklarning  sig„imi  -  60 

kg,

  yonbosh  va  tushlar  uchun  -  40 

kg

  gacha  bo„lishi 

lozim.  Orqa  qismlar  yashiklarga  bir  qator  qilib  terilib,  yog„och  plankalar  bilan 

bostirib qo„yiladi, tush va yon qismlar esa to„rt qatordan ortiq qilib terilmaydi va 

har  ikki  qatordan  so„ng  yog„och  plankalar  bilan  bostirib  qo„yiladi.  Lahm 

mahsulotlari  ham sovuq usulda dudlangan baliqlar  singari  saqlanadi.