Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

Ssuda foizi - kapital egasiga uning kapitalidan ma’lum muddat oraligʻida foydalanganligi uchun toʻlanadigan narxdir.

Kapitaldan foydalanishni tahlil qilganda bugun sarflangan mablagʻni kelajakda sarflanadigan mablagʻ bilan taqqoslash yoki bugun olinadigan daromad bilan kelajakda olinadigan daromadni taqqoslash muhim ahamiyatga egadir. Bu erda vaqt omilini e’tiborga olish kerak boʻladi. Bugungi sarflangan bir soʻm bir yildan keyin sarflanadigan bir soʻmga teng emas. Bularni bir-biriga tenglashtirish uchun, avval ularni bir vaqtga keltirish zarur boʻladi. Turli xil yillardagi xarajatlarni yoki daromadlarni bir yilga keltirishda diskont koʻpaytiruvchisidan foydalaniladi.

Harajat va daromadlarni bir xil boshlangʻich vaqtga keltirish hisob- kitoblariga diskontirlash deyiladi. Bunday hisob-kitoblar investitsiya loyihalarini baholashda keng qoʻllaniladi. Investitsiyalarni tahlil qilganda yillar davomida boʻladigan xarajatlar bilan loyihadan olinidigan daromadlarni solishtirishga toʻgʻri keladi. Kelajakda olinadigan daromadning nafi bugungi kunda olinadigan daromad nafidan kichik boʻladi. Nima uchun deganda, joriy daromadga (ya’ni, bugungi kundagi daromadga) kelajakda foiz boʻyicha qoʻshimcha daromad olish mumkin.

Loyihalarni tahlil qilishda loyiha qiymatini aniqlash uchun bugungi kunda qoʻyilgan kapital mablagʻlar bilan loyiha amalga oshirilgandan keyin olinadigan daromadlarni solishtirish zarur boʻladi. Buning uchun joriy xarajatni va kelajakda olinadigan daromadni hisob-kitob qilish kerak.

Loyiha deganda, ma’lum maqsadga erishish uchun qilinadigan resuslar investitsiyasi tushuniladi.

Investitsiya - daromad olish uchun qoʻyiladigan kapital mablagʻ.