Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

Iqtisodiy renta (absolyut renta) - bu cheklangan resurs uchun toʻlanadigan toʻlov.

Er rentasi - cheklangan er resurslaridan (boshqa tabiiy resurslardan) foydalanganlik uchun toʻlov.

Iqtisodiy renta er rentasiga koʻra kengroq ma’noga ega, buni yuqorida koʻrgan edik.

Absolyut renta - bu barcha er egalari tomonidan erning sifatiga bogʻliq boʻlmagan holda oladigan rentadir (absolyut renta K.Marks tomonidan kiritilgan).

Er rentasini tahlil qilish uchun quyidagi shartlar bajarilgan deb faraz qilinadi:

• 
  ishlab chiqarilgan barcha mahsulot bozor uchun ishlab chiqariladi;
  
• 
  barcha erlar mukammallashgan bozor sharoitida ijaraga beriladi;
  
• 
  barcha erlardan asosiy oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun foydalaniladi;
  
• 
  barcha erlarning unumdorligi bir xil.
  

Er taklifi absolyut elastik boʻlmagani uchun, er taklif chizigʻi vertikal koʻrinishda boʻladi (3-rasm).

Pсўм, га

^P3


^P1


^P2

^{0 Q}E

Qгектар

3-rasm. Er bozorida muvozanat holat
Erga boʻlgan talab chizigʻi D (er unumdorligining pasayish qonuniga koʻra) manfiy yotiqlikka ega.

Er taklifi chizigʻi ^S ni talab chizigʻi ^D1 bilan kesishgan nuqtasi ^E1 er bozoridagi muvozanat holatini bildiradi. ^P1 muvozanat renta boʻlib, u har oyda ijarachi tomonidan er egasiga toʻlanadi. ^{P1E1QE 0} toʻrtburchak yuzi barcha erdan foydalanish uchun toʻlanadigan umumiy renta. Agar asosiy mahsulot bugʻdoy boʻladigan boʻlsa, bugʻdoyga boʻlgan talabning ortishi, erga boʻlgan talabning ortishiga olib keladi _D_{3 } , natijada bir gektar erga toʻlanadigan renta ^P1 dan ^P3 ga koʻtariladi. Ushbu holat umumiy (absolyut) renta ^0P3E3QE toʻrtburchak yuziga teng boʻladi. Agar bugʻdoyga boʻlgan talab kamaysa, har oyda toʻlanadigan renta ham kamayadi va umumiy renta qiymati ^{0P2 EQE} toʻrtburchak yuzigacha kamayadi.

Koʻrinib turibdiki, taklif absolyut elastik boʻlmaganda er rentasi asosan unga boʻlgan talabga bogʻliq.