Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent

XXIV BOB. INVESTITSIYA VA UNING IQTISODIYOTDAGI OʻRNI

1. 
   Investitsiyalarning mohiyati, grafigi va funksiyasi
   

Investitsiyalar yoki kapital qoʻyilmalar – bu, hali buyumlashmagan, lekin ishlab chiqarish vositalariga qoʻyilgan kapitaldir. Oʻzining moliyaviy shakliga koʻra, ular foyda olish maqsadida xoʻjalik faoliyatiga qoʻyilgan aktivlar hisoblansa, iqtisodiy mohiyatiga koʻra investitsiyalar yangi korxonalar qurish, uzoq muddat xizmat koʻrsatuvchi mashina va asbob-uskunalarni yakuniy sotib olishga hamda shu bilan bogʻliq boʻlgan aylanma kapitalning oʻzgarishiga ketgan xarajatlardir. Shuningdek, investitsiyalar tarkibiga uy-joy qurilishiga ketgan xarajatlar ham kiritiladi.

Investitsiyalarni turlicha guruhlash mumkin. Makroiqtisodiy tahlilda eng koʻp duch kelinadigan guruhlashda investitsiyalar investitsiyalash obyektiga koʻra uch turga boʻlinadi:

1. 
   Ishlab chiqarish investitsiyalari;
   
2. 
   Tovar-moddiy zaxiralariga investitsiya;
   
3. 
   Uy-joy qurilishiga investitsiya.
   

R

I

24.1-chizma. Avtonom investitsiyalar grafigi

Makroiqtisodiy tahlilda investitsiyalar dinamikasini belgilovchi omil sifatida real foiz stavkasi qaraladi. Real foiz stavkasi ortishi bilan investitsiyalar hajmi kamayishini kuzatishimiz mumkin. Chunki investorlar uchun qarz bahosi ortib, ular koʻrsatadigan foyda normasini pasaytirib qoʻyadi.

Avtonom investitsiyalarning grafigi investitsiyalar hajmi foiz stavkasi dinamikasiga teskari proporsional tarzda oʻzgarishini koʻrsatadi.

Avtonom investitsiya funksiyasi quyidagi koʻrinishga ega: