O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat sharqshunoslik instituti

O‘rtacha  daromad 

-  sotilgan  bir  birlik  mahsulotga  to‘g‘ri  keladigan 

daromaddir, ya’ni: 

. 

 Chekli daromad (

) - bu qo‘shimcha bir birlik ne’matni sotish natijasida 

umumiy daromadning o‘sgan qismi 

, ya’ni: 

P const



)

(TR

)

(Q

)

(P

TR P Q

 

TR

R

P

Q

R Q

( )

(

)

AR

AR

TR

Q

P Q

Q

P









MR



R Q

( )

---

. 

4. Raqobatli bozorning uzoq va qisqa muddatli muvozanati. 

Bozor 

tomonidan 

narxlar 

o‘rnatiladigan 

sharoitda, 

foydani 

maksimallashtirishning asosiy yo‘li bu ishlab chiqarish xarajatlarini qisqartirish va 

bozorga  chiqishni  nazorat  qilishdir.  Bunday  sharoitdan  kelib  chiqib,  firma  o‘zi 

uchun  masimal  foyda  olishi  mumkin  bo‘lgan  optimal  ishlab  chiqarish  xajmini 

belgilab olishi shart.  

Qisqa muddatli oraliqda firma kapitali xajmi o‘zgarmaydi, shuning uchun u 

foydani  maksimallashtiradigan  o‘zgaruvchan  ishlab  chiqarish  omillari  hajmini 

tanlashi lozim bo‘ladi. Ma’lumki, foydani maksimallashtirish bu umumiy daromad 

bilan  umumiy  xarajatlar  ayirmasini  maksimallashtirish  demakdir,  ya’ni 

.