O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent farmatsevtika instituti “Biotexnologiya” kafedrasi

Takrorlash uchun savollar

1.Terpenoidlar ta’rifi va tasnifi qanday?

2.Efir moylarini olish va fizik xossalari qanday?

3.Efir moylarini taxlil qilish usullari qanday?

4.Santonin olish texnologiyasida qanday apparatlardan foydalaniladi?.

5.Tauremizin olish texnologiyasida qanday apparatlardan foydalaniladi?.

27-ma’ruza

Mavzu: Tarkibida xromonlar sao‘lagan dorivor o‘simliklar.

Ularning kimyoviy tuzilishi va texnologiyasi. Xossalari, tasnifi.
Reja: 1.Xromonlar kimyoviy tuzilishi va xususiyatlari.

2.Kellin olish texnologiyasi va uning tibbiyotda

ishlatilishi.

Benzopiran bu 1,2 va 1,4 benzopiran bu benzol bilan  va 

xalqkalaridan iborat kondensirlangan kislorod saqlovchi geterotsiklik birikmalardir.

-pironning ikkinchi, -pironning to‘rtinchi xolatidagi uglerod atomlari keto guruxiga almashilgan xollari  va  pironlar deb ataladi. Ularning benzol bilan kondensirlangan unumlari kumarin va xromon geterotsiklik xalqalarini tashkil qiladi

Kumarinlar to‘rtinchi xolatida gidroksil guruxi bor xosilasi 4-oksikumarin bir qancha dori moddalari molekula tuzilishini asosini tashkil qiladi.

Masalan: uning sintez yo‘li bilan olingan xosilalaridan tibbiyotda antikoagulyant (qon ivishiga qarshi) modda sifatida mediokumarin, fenilxroman, listrofarin preparatlari keng qo‘llaniladi. 1,2 va 1,4 benzopiranlarning gidrolizlangan xosilalari ya’ni xroman va 2-fenilxroman (flavon) tabiiy dori moddalaridan tokoferol va flavanoidlar (rutin, kversetin va boshqa R-gurux vitaminlar) tarkibining asosini tashkil etadi.