O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti “Geologiya qidiruv” fаkultеti “Nеft va gazni qayta ishlash ob’ektlari” kаfеdrаsi «korroziyadan himoya qilish»

-расм. Алюминийлаш жараёни давомийлиги ва ҳароратининг ҳимоя қатлами қалинлигига таъсири

Download 6,18 Mb. bet 109/181 Sana 28.05.2023 Hajmi 6,18 Mb. #945509

Bog'liq
MAJMUA KORROZIYA 1

Bu sahifa navigatsiya:

• Термохромлаш
• Термокремнийлаш

16.2-расм. Алюминийлаш жараёни давомийлиги ва ҳароратининг ҳимоя қатлами қалинлигига таъсири

16.3-расм. Термоалюминийлашда пўлат оловбардошлигининг ортиши. 1–қопламали пўлат; 2– термоалюминийланган пўлат.

Ундан кейин деталнинг сирт қатламига алюминий атомларининг диффузия жараёни амалга ошади. Бу жараён 950–1000°С ҳароратда 5–6 соат давом этади. Қанчалик ҳарорат юқори ва давомийлик кўп бўлса, ҳимоя қатламининг чуқурлиги шунча катта бўлади (16.2-расм). Одатда ҳосил қилинадиган ҳимоя қатламлари 0,3 дан 0,6 мм гача қалинликда бўлади.

Термоалюминийлашда пўлат буюмларнинг оловбардошлиги кескин ортади (16.3-рам). Улар 800–900°С ҳароратда узоқ вақт ишлатилиши мумкин. Таркибида олтингугурт бирикмалари бўлган атмосфераларда газ коррозияси-га қарши жуда яхши ҳимояни таъминлайди. Пўлатларни диффузия йўли билан алюминийга тўйинтириш – уларни юқори ҳароратларда кислород таъсиридан ҳимоялашнинг энг ишончли усулларидан ҳисобланади.
Алюминийланган жиҳозлар нефтни тозалаш, нефтни ҳайдаш ва қайта ишлаш қурилмаларида, газогенераторларнинг деталларида, муфелли печларда газ коррозиясидан ҳимоялаш учун кенг қўлланилади.
Термохромлаш – пўлат ёки чўяндан тайёрланган буюмлар сиртини хром билан тўйинтириш жараёнидир. Бу жараён кукунсимон хром ёки феррохром билан каолин ва аммоний хлориди аралашмасида 1000–1500°С ҳароратда амалга оширилади. Жараён 8–16 соат давом этади. Бу вақтда қалинлиги 50–200 мкм бўлган қатлам ҳосил бўлади. Ташқи қатлам таркибидаги хромнинг миқдори 50% дан ортади ва қатлам қаттиқ Fe-Cr эритмасидан иборат бўлади.
Термохромланган буюмлар юқори оловбардошликка, қаттиқликка ва иссиқбардошликка эга бўлади. Улар кимё ва нефткимё саноатида, айниқса оксидловчи муҳитларда, ишқаланишдан юқори кучланиш сезувчи деталлар тайёрлашда кенг қўлланилади.
Термокремнийлаш ҳам кўрилган икки усулга ўхшаш технологик жараён.
Бу жараён ферросилиций (FeSi), шамот (оловда пиширилган оқ лой) ва аммоний хлориди кукунларининг аралашмасини қўллаш орқали ёки SiF₄, SiCl₄ кремний бирикмаларининг газсимон муҳитида амалга оширилади. Жараён 1100–1200°С ҳароратда 10–24 соат давом этади. Бунда қуйидаги реакция боради:
4Fe + 3SiCl₄ = 3Si + 4FeCl₃
Ҳосил бўлган ҳимоя қатламининг қалинлиги 0,8–1,0 мм ни ташкил қилади. Кремнийланган буюмнинг сирти қаттиқ, ейилмайдиган бўлади. Бундай қопламалар углеродли пўлатларни газ коррозиясидан яхши ҳимоялайди. 16.1-жадвалда термодиффузион қопламаларининг қиёсий характеристикалари келтирилган.

Download 6,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: