O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent to’qimachilik va yengil sanoat istituti huzuridagi bog’ot yengil sanoat texnikumi

Tiristor va dinistorlar.
Tiristor uch va undan kup r-n utish va ikki turgun xolatga bulgan ochik
xolatdan yopik xolatga va aksincha uta oladigan yarim utkazgichli asbobdir. Uchta
chikish uchlari bulgan p-n-p-n struktura tiristor deb ataladi.
Tiristordagi chetki r-katlam anod vazifasini, chetki n-katlam esa katod
vazifasini bajaradi va tiristorlarning emitterlari deb ataladi. Oralikdagi
r-bazaga ulangan uchinchi elektrod boshkaruvchi elektrod deb ataladi.
Fakat ikki chikish uchlari bulgan p-n-p-n strukturasi dinistor deb ataladi. Dinistor boshkarilmaydigan diod xisoblanib tarmok kuchlanishi ma’lum mikdorga etgunga kadar u yopik buladi. Tarmok kuchlanishi belgilangan mikdorga etganda u ochiladi. SHuning uchun dinistorlar uzib-ulagich sifatida kutuvchi rejimda ishlovchi element deb ataladi.
Tiristorlarda uchinchi boshkaruvchi elektrodiga kichik kuchlanishni borish yuli bilan karshiligini keskin kamaytirish mumkin.
SHuning uchun tiristorlarni boshkariladigan uzib ulagich deb xam atashadi.Tiristorlar katta kuchlanish va kichik tok bilan boshkariladi.

Nazorat uchun savollar.

1. 
   Elektronika asoslari nima?
   
2. 
   Elektron asboblar nima?
   
3. 
   Diod nima va tuzulishi qanday?
   
4. 
   Elektronikani asosiy elementlari nima?
   
5. 
   Tiristor nima, sxemasi va uni tuzulishi qanday?
   

6. 
   Tranzistorni tuzilishi qanday?
   
7. 
   Integral mikrosxema nima?
   
8. 
   Gazorazryad asboblar qanday?
   
9. 
   Ion asbob kanday ishlaydi?
   
10. 
    Fotorezistor va fotoelement nima?
    
11. 
    Mikroprotsessor nima?
    

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

1. 
   S.Majidov. «Elektrotexnika». Toshkent. Ukituvchi. 2000.
   
2. 
   S.Majidov. «Elektr mashinalari va elektr yuritma». Toshkent. Ukituvchi. 2002.
   
3. 
   I.F.Evdokimov. «Umumiy elektrotexnika». Toshkent. Ukituvchi.1985.
   
4. 
   Kolesov V.L., Karpov V.N. va boshkalar «Kishlok xujalik agregatlari xamda ustanovkalarini elektrik jixozlari va avtomatlashtirish». Toshkent. Ukituvchi. 1986.