O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mаxsus tа`lim vаzirligi tоshkеnt to’qimаchilik vа еngil sаnоаt instituti

boshqaruvning funktsional
strukturasi
rahbarlar va struktura bo’g’inlarining boshqaruv faoliyatini
ixtisoslashtirishga qaratilgandir. Bunda har bir boshqaruv bo’g’iniga muayyan
funktsiyalar biriktirib qo’yiladi. Masalan, biri marketingni, ikkinchisi ishlab
chiqarishni, uchinchisi esa moliyani boshqarish bilan shug’ullanadi.
Boshqarish apparatini funktsional ixtisoslashtirish uning samaradorligini
ancha oshiradi. Boshqarishning barcha funktsiyalarini bajarishi lozim bo’lgan
universal rahbarlar o’rniga o’z sohasini puxta biladigan, o’z shtatiga ega bo’lgan,
o’ziga topshirilgan ish uchastkasi uchun javob beradigan mutaxassislar apparati
paydo bo’ladi.
Albatta, funktsional xizmatlar rahbarlari va mutaxassislari:
·
o’z sohasini chuqur va puxta biladigan;
·
jarayonlar va hodisalarni tahlil qilish va baholash qobiliyatiga ega bo’lgan;
·
o’z xulosa va tavsiyalarini himoya qila oladigan;
·
chiziqli struktura rahbarlarini shu tavsiyalarni amalga oshirish maqsadga
muvofiqligiga ishontira oladigan kishilar bo’lishi kerak.
Funktsional bo’linmalar bevosita barcha quyi struktura bo’linmalarining
faoliyatini boshqaradi. Funktsional boshqarish u yoki bu funktsiya vakolatiga
taalluqli tor doiradagi masalalar bo’yicha quyi bosqich organlari va bo’linmalari
faoliyatiga rahbarlikni ta'minlaydi. Masalan, korxonaning reja bo’limi tsexlarning
reja byurolariga rahbarlik qiladi.
Bunda ham funktsional bo’limlar rahbarlarining vertikal bo’yicha ierarxiyasi
va bo’ysunishi mavjud. Ammo chiziqli strukturadan farqli o’laroq bunday
bo’ysinish ma'muriy emas, balki sof uslubiy maslahatli bo’ysinishdir. Funktsional
struktura ham o’zining ijobiy va salbiy tomonlariga ega.

---

43
Salbiy tomonlari:
bunda boshqaruv faoliyati chuqur ixtisoslashadi. Bu esa
boshqaruv samaradorligining, kasb mahorati darajasining o’sishini ta'minlaydi,
funktsional sohada muvofiqlashtirish ishini yaxshilashga erishiladi. Xizmatchilar
bunga yaxshi va tez ko’nikma hosil qiladilar, moddiy harajatlarni kamaytiradi va
boshqarishdagi takrorlanishlarga chek qo’yadi va hokazo.