O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

9.2.
 
Moliyaviy hisobot tuzish va uni tashkil etish 
Moliyaviy 
hisobotlarni 
o’z 
vaqtida 
tuzishni 
ta’minlash 
uchun 
buxgalteriyaning barcha bo’limlari ishlarini bajarish muddatlarini ko’rsatib yig’ma 
ish grafigi tuziladi. Buxgalteriya hisobi qo’lda yuritilsa, grafik bilan belgilangan 
muddatlarda jurnal - orderlarning jami chiqariladi, zarur bo’lsa bir registrdagi 
summa boshqa registrlarga o’tkaziladi va har bir schyotning oboroti muqobil 
tekshiriladi. Jurnal - order shaklida hisob yuritilganda oy oxiriga qolgan 
summalarini o’tkazish va hisob registrlarini yakunlash bo’yicha hisob ishlarining 
ketma 
- 
ketligi 
quyidagicha: 
- ma’lumotnoma - varaqalaridan debet va kredit oborotlari jurnal - 
orderlar va qaydnomalarga o’tkaziladi, bunda rasshifrovka - varaqalari va jurnal 
orderlarda 
tegishli 
belgilar 
qo’yiladi; 
- 5010- schyotining debeti bo’yicha 1- qaydnoma va 5110- schyotining 
debeti bo’yicha 2- qaydnomalarning yig’indisi 3, 10/1, 13- jurnal orderlariga 
o’tkaziladi; 
- 7, 12, 14, 15, 16, 17 va boshqa qaydnomalarning analitik hisob 
yig’indisi hisoblab chiqariladi, shundan keyin jami ma’lumotlari tegishli jurnal - 
orderlarda aks ettiriladi
jurnal orderlarning kredit oborotlari jami hisoblab 
chiqiladi. 
Agar jurnal - orderlarda schyotlar bo’yicha analitik ma’lumotlar aks ettirilgan 
bo’lsa, ma’lumotlar jamlab chiqiladi va keyingi oy boshiga qoldiq aniqlanadi, 
bog’lanuvchi schyotlar bo’yicha aloqasi bor schyotlarning turli registrlari jami 
taqqoslanadi. Masalan, 1- jurnal - orderdagi 5010- schyotining jami 2- 

---

124 
qaydnomadagi 5010- schyoti jami bilan taqqoslanadi. Bunday ko’rsatkichlarni 
taqqoslab 
tekshirish 
barcha 
jurnal 
- 
orderlar 
bo’yicha 
bajariladi. 
Bundan keyin ma’lumotlar jurnal - orderlardan bosh daftarga o’tkaziladi. 
Undan keyin har bir sintetik schyot bo’yicha debet oborotlari chiqarilib keyingi 
oyning 1- kuniga qoldig’i chiqariladi. Bosh daftarga ma’lumotlar faqat jurnal - 
orderlardan 
olib 
yoziladi. 
Jurnal - orderlar ma’lumotlari Bosh daftarga o’tkazilgandan so’ng jurnal - 
orderlarda quyidagicha izoh beriladi: «Oborotlar summasi Bosh daftarda aks 
ettirildi» va sanasi ham ijrochi va bosh buxgalterning imzolari qo’yiladi. 
Bosh daftarda schyotlarning qoldig’i chiqarilgandan so’ng ular analitik 
ma’lumotlar bilan tekshiriladi, jurnal - order shaklining registrlari ma’lumotlari 
bo’yicha balans va boshqa hisobot jadvallari tuziladi.