O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti moliyaviy tahlil fanidan mustaqil ish mavzu

Ssa = SF / SA * 100
Bu yerda:
Ssa – sof aktivlar samaradorligi;
SF – sof foyda;
SA – sof aktivlar summasi.
Sof aktivlar aylanuvchanligi sotishdan tushumni sof aktivlarning o‘rtacha yillik qiymatiga bo‘lish orqali topiladi.
Ksa = SST / SA
Aylanish davri quyidagicha hisob-kitob qilinadi:
Kad = SA / SST * 360 yoki 360 / Kad
Bu yerda:
Ksa – sof aktivlar aylanuvchanlik koeffitsiyenti;
SST – sotishdan sof tushum.
Taqsimlanmagan foyda ta’sischilar o‘rtasida dividend sifatida taqsimlangandan keyin ta’sischilarning qo‘shimcha kiritgan hissalari sifatida ustav kapitalini ko‘paytirishi mumkin:
Sof aktivlar tahlili

Ko‘rsatkichlar	Balans qatori	Davr boshiga	Davr oxiriga	Farqi (+,–)
A	B	1	2	3
1. Jami aktivlar	400	13 198 104 658	24 276 893 065	[phone]
2. Majburiyatlar	770	5 452 310 192	14 152 659 989	[phone]
3. Ustav kapitali	410	614 384 306	828 202 670	[phone]
3. Sof aktivlar (1-2)	*	[phone]	[phone]	[phone]
4. Sof aktivlarning jami aktivlardagi salmog‘i	*	58,7	41,7	-17,0
5. Sof aktivlarning ustav kapitalidagi hissasi	*	12,6	12,2	-0,4

Aksionerlik jamiyatida sof aktivlarning summasi davr boshida 7 745 794 466 ming so‘mni, davr oxiriga kelib 10 124 233 076 ming so‘mni tashkil etgan. Sof aktivlarning davr boshiga nisbatan o‘zgarishi 2 378 438 610 ming so‘mni, o‘sish darajasi (10 124 233 076 / 7 745 794 466 *100) 30.7 % ni tashkil qilgan. Sof aktivlarning jami aktivlardagi salmog‘i davr boshiga nisbatan 17 %ga kam bo‘lgan. Bunga asosiy sabab sifatida majburiyatlarning davr boshiga nisbatan 8 700 349 797 ming so‘mga (yoki 2.6 baravarga) ortganligi bilan izohlash mumkin. Sof aktivlarning ustav kapitalidagi hissasi davr boshida 12.6 baravarga, davr oxirida 12.2 baravarga ortiq bo‘lganligini, davr boshiga nisbatan o‘zgarishi 0.4 baravarga yoki 40 % ga kamayganligini kuzatish mumkin.

Tahlil yakunida albatta sof aktivlarning samaradorligi baholanadi va uning o‘zgarishlari omilli tahlil etiladi. Samaradorlikni baholashda sof aktivlarning har bir so‘miga to‘g‘ri keladigan sotishdan sof tushum, sof foyda ko‘rsatkichlari o‘rganiladi.