Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkеnt moliya instituti

ЕВРОҚОҒОЗЛАР 
Еврооблигациялар 
Евроакциялар 
Қисқа муддатли 
евроқоғозлар 
Евродепозит 
сертификатлар 

---

96 
 
bozorlarida  savdoga  qoʻyiladigan  aksiyalaridir.  London,  Singapur,  Lyuksemburg 
yevroaksiyalar  savdosi  amalga  oshiriladigan  asosiy  moliyaviy  markazlar 
hisoblanadi.  Investorlar  turli  mamlakatlardan  sotib  oluvchilar  boʻlganligi  uchun 
bitimlar mamlakatlar milliy valyutalarida tuzilishi mumkin. 
Yevroobligatsiyalar  (ingl.  eurobond)  mamlakatdan  tashqarida  qattiq 
valyutada  sotiladigan  obligatsiyalardir.  Bugungi  kunga  kelib  yevroobligatsiyalar 
har  qanday  mamlakatda  chiqarilishi  mumkin  va  aksariyat  holatlarda  yevro  yoki 
AQSH  dollarida  muomalaga  chiqarilmoqda.  Ularga  misol  sifatida  yevrodollar 
obligatsiyalari,  yevroiyen  obligatsiyalarini  keltirish  mumkin.  Yevroobligatsiyalar 
emitentlar  nuqtai  nazaridan  davlat  (suveren)  yevroobligatsiyalari  va  korporativ 
yevroobligatsiyalarga boʻlinadi. 
Yevrodepozitsertifikatlari  –  amerika  banklari  boʻlinmalari  va  shoʻba 
kompaniyalari  va  boshqa  davlat  banklari  tomonidan  xorijiy  valyutada  (asosan 
AQSH  dollarida)  chiqarilgan  qimmatli  qogʻozlar.  Bunda  depozit  sertifikatlari 
bankda 
depozit 
joylashtirilganligi 
haqida 
maʼlumotnama 
hisoblanadi. 
Yevrodepozit  sertifikatlari  bozorida  eng  katta  ulush  Londonga  toʻgʻri  keladi. 
Yevrodollar  depozit  sertifikatlari  asosan  yirik  institutsional  investorlar  uchun 
moʻljallab chiqariladi. 
Qisqa  muddatli  yevroqogʻozlar  –  seriyali  tarzda  chiqariladigan  xalqaro 
darajada  joylashtiriladigan  qimmatli  qogʻozlardir.  Bunda  eng  yirik  emitentlar 
amerika transmilliy kompaniyalari hisoblanadi. 
Xorijiy  moliya  bozorlaridagi  keskin  yuqori  darajadagi  oʻsishga  xorijiy 
mamlakatlarda,  masalan  Yaponiyada  jamgʻarmalarning  sezilarli  darajada  ortishi 
hamda  moliya  bozorlarida  xorijiy  investorlar  ustidan  davlat  nazoratining  bekor 
qilinishi ham sabab boʻlgan. Aynan keltirilgan ikki jihat koʻplab emitentlarning oʻz 
faoliyatlarini  tashqi  bozorlarda  ham  kengaytirishga  imkon  bergan.  “Amerika 
korporatsiyalari  va  banklarining  zarur  moliyaviy  resurslarni  jalb  qilish  maqsadida 
xalqaro kapital bozoriga chiqishi odatiy hol hisoblanadi. Oʻz navbatida amerikalik 
investorlar  ham  investitsion  imkoniyatlarni  xorijdan  qidiradilar.  Natijada  xorijiy 
korporatsiyalar  va  banklar  ham  amerikalik  investorlardan  mablagʻ  jalb  qilishga 
intiladilar,  xorijliklar  esa  AQSHda  muhim  investorlar  sifatida  faoliyat  yuritadi. 
Xalvaro  obligatsiyalar  bozori  va  jahon  fond  bozorlaridagi  bunday  holat  bizga 
moliya  bozorining  globallashuvi  yuz  berganligi  va  davom  etayotganligini 
koʻrsatadi”
37
.