Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkеnt moliya instituti

Diversifikatsiya  va  portfel.  Quyidagi  rasm-3da  Nyu-York  Fond  Birjasidan 
ixtiyoriy tanlanma asosida shakllantirilgan portfelning aksiyalar soni gorizontal oʻq 
boʻylab oshib borishi sari  ushbu portfel riski  vertikal oʻq boʻylab kamayib borish 
tendensiyasini  grafik  yordamida  koʻrsatib  berilgan.  Oxirgi  maʼlumotlarga  koʻra 
birjaning  bitta  aksiyadan  iborat  portfelining  standart  chetlanishi  taqriban  40%ga 
teng.  Biroq  bozor  portfelining  (birjadagi  barcha  aksiyalar  yigʻindisidan  iborat 
portfel) standart chetlanishi 
𝜎
𝑀
 taxminan 20%ga teng va grafikda bu toʻgʻri shtrixli 
gorizontal  chiziq  bilan  ifodalangan.  Ushbu  chiziqgacha  boʻlgan  riskni  portfel 
shakllantirib 
diversifikatsiyalab 
boʻlmaydi 
va 
aksiyaning 
ushbu 
diversifikatsiyalanmaydigan  (yoki  tizimli)  riski  –  bozor  riski  deb  nomlanadi. 
Chunki  bozor  riskini  vujudga  keltiradigan  omillar  sifatida  siyosiy  nobarqarorlik, 
inflyatsiya, retsessiya va yuqori foiz stavkalar kabi tashqi omillar qatnashadi.