Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi toshkent moliya instituti

 

---

212 
“Toshkent” Respublika fond birjasining “UCI” indeksi 
“
UCI” (inglizcha qisqartmasi – UzbekistanCompositeIndex) indeksi – bu 
Koreya fond birjasi (KRX) ko‘magida ishlab chiqilgan, Yagona dasturiy – texnik 
kompleks (YaDTK) texnologiyasidan foydalangan holda “Toshkent” Respublika 
fond birjasi listing kompaniyalarining tomonidan tuzilgan birja bitimlari asosida 
hisoblangan 
“
UCI”jamlanma fond indeksi. 
 
Dow Jones indekslarini hisoblash formulalari 
Qimmatli qog‘ozlar indekslarini hisoblashda quyidagi yondashuvlar mavjud. 
O‘rtacha arifmetik
ko‘rsatkich. Ushbu indeks quyidagi formula asosida 
hisoblanadi.
,
I
1
,
t



N
j
t
j
P
b
bu yerda, It –fond indksining t vaqtdagi qiymati Pj,t – t vaqtdagi aktsiyalari 
indeki hisoblanayotgan j kompaniya aktsiyasiing bozor qiymati, N – fond indeksi 
hisoblanayotgan kompaniyalar miqdori; b – mvofiqlashtiruvchi koeffitsient (b=1/ 
η).
bu formula Dou Djons ideksining sanoat o‘rtachasini hisoblashda 
foydalaniladi.
tortilgan o‘rtacha arifmetik ideks. ushbu holatda formulani hisoblash 
metodikasi tortilish bilan farqlanadi.
1) aktsiya narxi bo‘yicha tortilgan Indks quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi. 
,
1
0
,
1
,






N
j
j
N
j
t
j
i
P
P
I
bu yerda, Pj,0 – Dou Djons indeksi hisoblab chiqishda foydalanilayotgan j 
kompaniya aktsiyasining davr boshidagi kursi, μ - indeksning davr boshidagi 
boshlang‘ich qiymati.

---

213 
2) qiymat tanlovi bo‘yicha tortilgan Indeks hisob-kitobi quyidagi fomula bilan 
hisoblanadi, 
,
1
0
,
0
,
,
1
,






N
j
j
j
t
j
N
j
t
j
t
n
P
n
P
I
bu yerda, nj,t va nj,0 – j kompaniyaning indeksni hisoblab chiqishda 
foydalanilgan qimmatli qog‘ozlarining t davrdagi soni (davr boshida t=0 deb 
hisoblanadi) 
bunday yondashuv natijasida indeksni hisoblab chiqish jarayonida yirik 
kompaniyalar aktsiyalariing kursi tebranishi kichik kompaniyalar aktsiyalari kurs 
tebranishiga nisbatan sezilarli taʼsir ko‘rsatadi. bu formula S&P-500 indeksini ham 
isoblashda qo‘llaniladi va davr boshi sifatida 1941 va 1943 yillar oralig‘i olinadi 
hamda indeksning bazaviy o‘lchami 10 ga teng deb qabul qilinadi.
3) kompanyalar aktsiyalari salmog‘i tenglashtirilgan holdagi Indeks hisob 
kitobi quyidagi formula asosida hisoblanadi. 
.
100
1
,
1
0
,
0
,
,







N
j
t
j
N
j
j
j
t
j
t
n
P
P
P
I
tortilmagan o‘rtacha geometrik indeks quyidagi formula asosida hisoblanadi.
.
1
,
N
N
j
t
j
t
P
I



bu formula orqali Buyukbritaniyaning eng qadimiy indekslaridan 
hisoblanadigan va 1935 yildan chop etila boshlagan FT-30 (FT-30 Share Index, 
Financial Times International Ordinary Index) indeksi hisob-kitob qilinadi. 
tortilgan o‘rtacha geometrik indeks quyidagi formula asosida hisoblanadi. 
N
N
j
t
j
t
j
t
P
P
I
,
1
1
,
,




Bu yerda, Pj,t-1 – j kompaniyaning fond indeksi hisob kitob qilishda 
foydalaniladigan aktsiyalarining savdo kunidan bir kun oldin qayd etilgan kursi.

---

214 
bunday formula orqali АQSh fond bozorida foydalaniladigan «
Value Line» 
(Value Line Composite Average) kompozit indeksi hisob kitob qilinadi.