O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti



Download 2,12 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/163
Sana31.12.2021
Hajmi2,12 Mb.
#279679
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   163
Bog'liq
Nutq ostirish nazariyasi va metodikasi

Ilk yosh (1-3) 
Bola  hayotining  ikkinchi  yili.  Bola  bilan  nutqiy  muloqotni  yo’lga  ko’yish  va  uning 
lug’atini  boyitish,  o’z  harakatlarini  so’zlar  bilan  birgalikda  amalga  oshirish,  kichkintoyni 
tarbiyachi  (kattalar)topshiriђga  ko’ra  ayrim  oddiy  topshiriklarni  (o’yinchokni,  etiklarni,  paltoni 
keltirish;  kizil  o’yinchoqlarini  ko’rsatish)  bajarishga  undash,  buyumlar,  kiyim-boshlar,  idish-
tovoklar,  sabzavotlar  va  mevalarning  nomlari  va  ular  bilan  amalga  oshiriladigan  harakatlar 
haqidagi  savollarga  javob  berish  uchun  barcha  rejim  vaziyatlari  va  maishiy  vaziyatlardan 
foydalanish lozim. 
Bolaning  mustaqil  predmetli  va  o’yin  harakatlaridan  bularni  so’z  bilan  kanday 
ifodalashni,  murakkab  bo’lmagan  syujetni  kanday  qilib  rivojlantirishni  aytib  bergan  holda 
(Samat otda uchayapti: no-no. Samat charchadi. U uxlayapti) nutqni rivojlantirishda foydalanish. 
Bolalarning  e’tiborini  jalb  kiluvchi  hamda    yorkin  his-hayajonli  va  nutqiy 
munosabatlarni,  beixtiyor  nutqiy  vaziyatni  yuzaga  keltiruvchi    tirik  ob’ektlar  va 
harakatlanayotgan  transportlarni  kuzatish  muhim  ahamiyatga  ega.  Katta  odam  kichkintoy 
hozircha  fakat  bir  so’zli  fikr  bilan  ifodalay  oladigan  (bi-bip.  Mashina  kelayapti,  guvillayapti. 
Mashina kanday guvillaydi? Bi-bip.) hodisani keng sharhlagani holda bola bilan dialogni davom 
ettiradi. 
Bolalar  bilan  buyumlarni,  o’yinchoqlarni,  suratlarni  ko’rib  chikishga  doir  o’yin-
Mashg’ulotlarni  (Sehrli  kalpokcha,  “Kim  bu  uyda  yashaydi”,  “Mashinada  kim  keldi”) 
uyushtirish  zarur.  Ularda  ob’ektlar  va  harakatlar  so’z  bilan  belgilanadi,  bir  nomdagi  harakatlar 
turli  o’yinchoqlar  yordamida  bajariladi,  turli  vaziyatlarda  va  kichik  syujetli  sahnalarda  birgina 
o’yinchokning  o’zi  ko’p  turdagi  vazifalarni  bajaradi,  turli  vaziyatlarga  va  kichik  syujetlarga 
ko’shiladi (hayvonlarni sayr kildiramiz. Ayikcha mashinada ketayapti, kuyoncha ham mashinada 
ketayapti, kuchukcha ham mashinada ketayapti. Ayikcha charchadi. U uxlayapti. Kuchukcha esa 
uxlamayapti. U vovullayapti: vov! Vov! Kuchukcha kanday vovullayapti?). Personajlar ovoziga 
taklidni  bolalar  ham  takrorlaydilar.  Katta  odam  bolaning  buyum  yoki  suratni  ko’lga  kiritishga 
doir  tabiiy  xohishidan  foydalanadi  hamda  uni  o’z  istaklarini  so’z  shaklida  bayon  qilishga 
undaydi,  ya’ni  bolaga  savollar  beradi,  uning  o’yinchokni  so’rashini,  uning  nomini  aytishini 
kutadi. 


 
54 
 

Download 2,12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish