101
hislatlar tarbiyalanadi. Maydonchani chiroyli, nafosatli bezatilish bolalarda badiiy va
guzallikni xis qilish, vatanparvarlik kabi nozik xislatlarni tarbiyalaydi. Bolatarda
uz ulkasini sevishi, uz ulkasining tabiatini bilishi kntta axamiyatga ega. pn maqsadda
maydonchaga ekiladigan daraxtlar, usimliklar mana shu ulka tabiatiga, iklimga mos
bulishi zarur. Ekinzorni tashkil etpshda dastur mazmunidan kelib chikkan xolda bir
gurux uchun poliz ekmnlari tanlanadi. Kichik guru.x uchun urug’lari yirik
xomligicha iste’mol knlish mumkin bulgan: sabzi, rediska tavsiya etiladi. Urta
guruxda xam xuddi shular ekiladi. Birok imkoni boricha ikki xil navi ya’ni kizil va ok
rediska ekiladi. Maqsad bolalar ularni solishtirib uxshash va farkli tomonlarini
tanlashlari lozim. Katta guruxda bolalar uchun tavsiya etilgan barcha sabzavot
usimliklari ekiladi. Gulzorni tashkil etishda, bogchaning tabiiy sharoitini xisobga
olgap xolda, erta baxordan to kech kuzgacha gullaydigan usimliklar
tanlanadi
Masapan: lola, narsiss (chuchmoma), kapalakgul, kukongul kabi gullar ganlanib,
ularni markazita
baland buyli, chetlariga past buyli gullar ganlanadi.
Yer maydonchasida baxor. yoz oylarida jonli tabiat burchagi tashkil ^tiladi.
Bogchaning tabiiy sharoitini xisobga olgan xolda, jonli tabiat burchagida
kuyonlarni, govuklarni, urdaklarni bokib parvarish qilish mumkin. > bolalar
jonivorlarni parvarish qilish, kunikma masalalarini tarbiyalash. ularga nisbatan
xamgurlik munosabatlarini chukurrok tarbiyalashga yordam beradi. Yer
maydonchasida har bir yosh gurux uchun o’yin va jismoniy tarbiya ^aydonchalari,
gabniy material bilan uynash uchun kum solingan yashiklar kichikrok xovuz bulishi
loznm. Jonivorlar kuyon va tovuklar bokish uchun joyi ajratiladi.
Kichik gurux bolalari uchun ekinzor maydoni har bir bolaga 1 kv m xisobidan
tashkil kilinadi. Urta gurux bolalari uchun norma 1,5 kv m gacha tayerlov gurux
boalari uchun 1,5 — 2 kvm gacha oshirnladi. Ekinzor atrofi past buyli usimliklar
bilak uraladi. Atrofi uralgan ekinzor oyli kurinishga ega bulnshi bilan birga
guruxlarin bir — biridan tabiiy ajratib turadi. Ekinzor uchun tanlangan urug’lar
yukori navli yaxshi ekish xususiyatiga ega bulishi kerak. Ekilgan urug’larning
asosiy sifat k) rsatkichi uning unib chikishidir. Nixollar paydo bulishini tezlashtirish
\ chun urug’lar namlanadi va undiriladi.
Gul usimliklarining ekishning eng kup tarkalgan shakli klumba, rabotka va
gazonlardir. Gulzorni bezashda manzarali usimliklarni tugri tanlash muximdir.
Usimliklarning yerug va namga bulgan talabini e’tiborga olish kerak. Usimliklarni
tanlaganda klumbada erta baxordan to kech kuzgacha gul ochilib turishi nazarda
tutilishi lozim. Erga baxorda ochilgan gulga ega bulish chunki kuzda yerga piyozli
usimliklar — lola. chuchmoma ekiladi yoki iyul oyida kapalakgul, dastagullar
ekilib, erga baxorda ular doimiy joylariga kuchirib utkaziladi. Gulzorni bezashda
chiroyli gullarni butazor va utsimon manzarali usimliklardan foydalanish mumkin.
Ochik yerda yashash davomiyligiga kura qarali usimliklar kup yillik, 2 yillik, 1
102
yilliklarga bulinadi. Kup yillik usimliklar guruxiga yer ustidagi kismi kishda bilan
usimliklar adi. Uning xayoti tuprok ostidagi organlarida; piyoz, tutunak ildizpoya,
ildizida saklanadi. Kish usimliklar baxorda tez usadi. Erta baxorda va kuzda
gullaydi. Kup yillik simliklarga aloxida e’tibor berish lozim. Ikki yillik gulli
usimliklarga kupincha urug’ sepilgandan sung 2 yiliga gullaydigan usimliklar
kiritiladi. Bu usimliklar yozning birinchi yarmida ochiladi.
Gulxonada bir vegativ dazrda foydalaniladigan ngullarni bir yillik yoki yozgi
usimlnklar deyilali. Yezgi usimliklar ekilgan yili ochiladi, urug’ beriladi va xalok
buladi. Ularning guli chiroyli bo’lib, yozning ikkinchi yarmida kiygos bo’lib
ochiladi.
Maydoncha bogcha bolalari uchun yil mavsumi va fasllarning uzgarishini
kuzatadigan esh kulay jollpr. Tarbiyachi bolalarni maydonchaga olib chikib.
gabiatda buladngan uzgarishlar, uning sabablari, kishlab koluvchi va
uchib keguvchi
kushlar bnlan tanishtiradi. Bir siz bilan aytganda. bogcha maydonchasn bolatarning
:.;: gomonlama rivojlanishida jonli va jonsiz gabiat bilan ganishishida. uz ona -
Vatanini sevishda uni muxofaza qilish. usimlik va hayvonlarni va kupaytirishda
ta’lim - - tarbiya oladigan ilk maskan xisoblanadi
Yer maydonchasining ta’limiy tarbiyaviy axamiyatini,bolalar
bogchasining ekinzor va gulzorlari,maydonchada xayvonlarni saklash tartibi xaqida
tushuncha beradi
Do'stlaringiz bilan baham: