O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti



Download 4,99 Mb.
Pdf ko'rish
bet85/260
Sana29.12.2021
Hajmi4,99 Mb.
#83319
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   260
Bog'liq
tabiat bilan tanishtirish nazariyasi va metodikasi (1)

 
  . 
Maktabgacha ta’lim muassasalarida yer maydonchalarida 
bolalar mehnatini tashkil qilish
  
Mashg’ulot rejasi:  
1. Yer maydonchasining ta’limiy tarbiyaviy axamiyati. 
2.  Bolalar bogchasining ekinzor va gulzorlari. 
3.  Maydonchada xayvonlarni saqlash 
Mashg’ulotning maqsadi:Maktabgacha ta’lim muassasalarida yer 
maydonchasining ta’limiy tarbiyaviy axamiyatini talabalarga tushuntirish 
 
Ma’ruza mazmuni:  
1. Yer maydonchasiningda’limiy tarbiyaviy axamiyati. 
Bolalar bogchasida yer maydonchasi bo’lib, bolatar kup vaktlarini usha yerda  
kuzatadilar.  Maydoncha  —  o’yinlar,  sayrlar,  mashg’ulotlar  utkaziladigan  butun  yil   
davomida   o’simlik   va   xayvonlarni   kuzatadigan   joydir.   Maydonchada daxtlar, 
butalar,  ekinzor,  gulxona,  mevali daraxtlarning bulishi katta ta’limiy  va  tarbiyaviy 
axamiyatiga  ega.  Bolalar  tarbiyachi  bilan  birga  o’simliklarni  ustiradilar,  ularni 
parvarish  kiladilar,  usishi  va  rivojlanishi  xakida  aniq  tasavvurlarga  ega  buladilar. 
Bolalarga  o’simliklarni  pavarish  qilish  jarayonida,  tuprokda  ishlov  berishda  zarur 
bo’ladigan    oddiy    asboblardan    foydalanish    kunikmasi    xosil  buladi,    xamda 
tabiatga  unda  yashovchilarga  nisbatan  extiyotkorona  munosabatda  bulish  kabi 


101 
 
 
hislatlar tarbiyalanadi. Maydonchani chiroyli, nafosatli bezatilish bolalarda badiiy   va   
guzallikni  xis   qilish,   vatanparvarlik  kabi   nozik  xislatlarni tarbiyalaydi. Bolatarda 
uz ulkasini sevishi, uz ulkasining tabiatini bilishi kntta axamiyatga ega. pn maqsadda 
maydonchaga ekiladigan daraxtlar, usimliklar mana shu ulka tabiatiga, iklimga mos 
bulishi zarur.  Ekinzorni tashkil etpshda dastur mazmunidan kelib chikkan xolda bir 
gurux  uchun  poliz  ekmnlari  tanlanadi.  Kichik  guru.x  uchun  urug’lari  yirik 
xomligicha  iste’mol  knlish  mumkin  bulgan:  sabzi,  rediska  tavsiya  etiladi.  Urta 
guruxda xam xuddi shular ekiladi. Birok imkoni boricha ikki xil navi ya’ni kizil va ok 
rediska  ekiladi.  Maqsad  bolalar  ularni  solishtirib  uxshash  va  farkli  tomonlarini 
tanlashlari  lozim.  Katta  guruxda  bolalar  uchun  tavsiya  etilgan  barcha  sabzavot 
usimliklari  ekiladi.  Gulzorni  tashkil  etishda,  bogchaning  tabiiy  sharoitini  xisobga 
olgap xolda, erta baxordan to kech kuzgacha gullaydigan usimliklar tanlanadi 
Masapan: lola, narsiss (chuchmoma), kapalakgul, kukongul kabi gullar ganlanib, 
ularni markazita baland buyli, chetlariga past buyli gullar ganlanadi. 
Yer  maydonchasida  baxor.  yoz  oylarida  jonli  tabiat  burchagi  tashkil  ^tiladi. 
Bogchaning  tabiiy  sharoitini  xisobga  olgan  xolda,  jonli  tabiat  burchagida 
kuyonlarni,  govuklarni,  urdaklarni  bokib  parvarish  qilish  mumkin.  >  bolalar 
jonivorlarni  parvarish  qilish,  kunikma  masalalarini  tarbiyalash.  ularga  nisbatan 
xamgurlik  munosabatlarini  chukurrok  tarbiyalashga  yordam  beradi.  Yer 
maydonchasida har bir  yosh gurux uchun o’yin  va  jismoniy  tarbiya  ^aydonchalari, 
gabniy material bilan uynash uchun kum solingan yashiklar kichikrok xovuz bulishi 
loznm. Jonivorlar kuyon va tovuklar bokish uchun joyi ajratiladi. 
Kichik gurux bolalari uchun ekinzor maydoni har bir bolaga 1 kv m xisobidan 
tashkil  kilinadi.  Urta  gurux  bolalari  uchun  norma  1,5  kv  m  gacha  tayerlov  gurux 
boalari  uchun  1,5  —  2  kvm  gacha  oshirnladi.  Ekinzor  atrofi  past  buyli  usimliklar 
bilak  uraladi.  Atrofi  uralgan  ekinzor  oyli  kurinishga  ega  bulnshi  bilan  birga 
guruxlarin  bir  —  biridan  tabiiy  ajratib  turadi.  Ekinzor  uchun  tanlangan  urug’lar 
yukori  navli  yaxshi  ekish  xususiyatiga  ega  bulishi  kerak.  Ekilgan  urug’larning 
asosiy sifat k) rsatkichi uning unib chikishidir. Nixollar paydo bulishini tezlashtirish 
\ chun urug’lar namlanadi va undiriladi. 
Gul  usimliklarining  ekishning  eng  kup  tarkalgan  shakli  klumba,  rabotka  va 
gazonlardir.  Gulzorni  bezashda  manzarali  usimliklarni  tugri  tanlash  muximdir. 
Usimliklarning yerug va namga bulgan talabini e’tiborga olish kerak.  Usimliklarni 
tanlaganda  klumbada  erta  baxordan  to  kech  kuzgacha  gul  ochilib  turishi  nazarda 
tutilishi lozim. Erga baxorda ochilgan gulga ega bulish  chunki kuzda yerga piyozli 
usimliklar  —  lola.  chuchmoma  ekiladi  yoki  iyul  oyida  kapalakgul,  dastagullar 
ekilib,  erga  baxorda  ular  doimiy  joylariga  kuchirib  utkaziladi.  Gulzorni  bezashda 
chiroyli gullarni butazor va utsimon manzarali usimliklardan  foydalanish   mumkin.  
Ochik    yerda  yashash  davomiyligiga  kura  qarali  usimliklar  kup  yillik,  2  yillik,  1 


102 
 
 
yilliklarga  bulinadi.  Kup  yillik  usimliklar  guruxiga  yer  ustidagi  kismi  kishda  bilan 
usimliklar  adi.  Uning  xayoti  tuprok  ostidagi  organlarida;  piyoz,  tutunak  ildizpoya, 
ildizida  saklanadi.  Kish  usimliklar  baxorda  tez  usadi.  Erta  baxorda  va  kuzda 
gullaydi.  Kup  yillik  simliklarga  aloxida  e’tibor  berish  lozim.  Ikki  yillik  gulli 
usimliklarga  kupincha  urug’  sepilgandan  sung  2  yiliga  gullaydigan  usimliklar 
kiritiladi. Bu usimliklar yozning birinchi yarmida ochiladi. 
Gulxonada bir vegativ dazrda foydalaniladigan ngullarni bir yillik yoki yozgi 
usimlnklar  deyilali.  Yezgi  usimliklar  ekilgan  yili  ochiladi,  urug’  beriladi  va  xalok 
buladi.  Ularning  guli  chiroyli  bo’lib,  yozning  ikkinchi  yarmida  kiygos  bo’lib 
ochiladi. 
Maydoncha  bogcha  bolalari  uchun  yil  mavsumi  va  fasllarning  uzgarishini 
kuzatadigan  esh  kulay  jollpr.  Tarbiyachi  bolalarni  maydonchaga  olib  chikib. 
gabiatda buladngan uzgarishlar, uning sabablari, kishlab koluvchi va uchib keguvchi 
kushlar bnlan tanishtiradi. Bir siz bilan aytganda. bogcha maydonchasn bolatarning 
:.;:  gomonlama  rivojlanishida  jonli  va  jonsiz  gabiat  bilan  ganishishida.  uz  ona  - 
Vatanini  sevishda  uni  muxofaza  qilish.  usimlik  va  hayvonlarni  va  kupaytirishda 
ta’lim - - tarbiya oladigan ilk maskan xisoblanadi 
 
Yer maydonchasining ta’limiy tarbiyaviy axamiyatini,bolalar 
bogchasining ekinzor va gulzorlari,maydonchada xayvonlarni saklash tartibi xaqida 
tushuncha beradi 

Download 4,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   81   82   83   84   85   86   87   88   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish