O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi



Download 3,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/260
Sana31.12.2021
Hajmi3,95 Mb.
#200446
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   260
Bog'liq
botanika

Jinsiy  ko’payish.  Jinsiy  ko’payishda  maxsus  jinsiy  hujayralar,  ya’ni  gametalar  qatnashadi. 
Ularning  qo’shilishi  natijasida  urug’lanish  jarayoni  sodir  bo’ladi.  Urug’lanish  –  erkak 
(spermatozoid)  va  urg’ochi  (tuxum)  jinsiy  hujayralarning  (gametalarning)  o’zaro  qo’shilishidan 
iborat  bo’lib,  uning  natijasida  zigota  hosil  bo’ladi.  Zigotada  xromosomalarning  diploid  nabori 
tiklanadi.  Ko’pchilik  o’simliklarda  gametalar  maxsus  organlarda,  ya’ni  gametaigiylarda  vujudga 
keladi.  Gametalar  shakli  va  o’lchami  jihatidan  bir  xil,  ammo  fiziologik  jihatdan  farq  qilishi 
mumkin. Ana shunday gametalarning qo’shilishi izogamiya usulidagi jinsiy ko’payish deb ataladi. 
Izogamiya  yo’li bilan ko’pchilik suvutlar va qisman zamburug’lar ko’payadi. Ba’zi bir suvutlar va 
zamburug’lardagi  harakatchan  gametalar  o’lchami  bilan  bir  –  birlaridan  farqlanadi.  Ularning 
qo’shilishi geterogamiya jinsiy jarayoni deb qaraladi. Ko’pchilik tuban va yuksak o’simliklarda biri 


 
64 
yirik,  xivchinsiz  va  harakatlanmaydigan  hamda  zapas  oziqlarga  boy  bo’lgan  gameta,  ya’ni  tuxum 
hujayra bilan, ikkinchisi nisbatan kichik xivchinlarga ega harakatchan erkak gameta – spermatozoid 
bilan  qo’shiladi.  Jinsiy  jarayonning  bu  usuli  oogamiya  deb  ataladi.  Ko’pchilik  urug’li 
o’simliklarning  erkak  gametalari  harakatchanlik  xususiyatini  yo’qotgan,  shuning  uchun  ular 
spermiyalar  deb  nomlanadi.  Ba’z  ibir  suvo’tlar  (yashil  suvo’tlar  bo’limining  matashuvsimonlar 
sinfi)  vakillarida  jinsiy  jarayonning  o’ziga  xos  ko’rinishi,  ya’ni  matashuv  yoki  kon’yugatsiya 
kuzatiladi.  Bunda  gametalarga  ajralmagan  ikki  hujayra  protoplastlarining  o’zaro  qo’shilishidan 
iborat.  Tuban  o’simliklarda  tuxum  hujayra  hosil  bo’ladigan  gametangiy  oogoniy,  yuksak 
o’simliklarda  esa  arxegoniy  deb  ataladi.  Erkak  gametangiylar  har  ikki  gruppadagi  o’simliklarda 
ham anteridiy deyiladi. 

Download 3,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish